(społ. 1)
w Warszawie 1882/83 tajne samokształceniowe kursy dla kobiet organizowane prywatnie, 1885 przekształcone w konspiracyjną szkołę wyższą zwaną UL; po 1890 uczestniczyli też mężczyźni studiujący w ros. uczelniach w-wskich; początkowo wykładano gł. nauki przyrodnicze, pod koniec wieku społ.; główną organizatorką była J. Szczawińska-Dawidowa, wykładali P. Chmielowski, J.W. Dawid, Z. Heryng, T. Korzon, A. Mahrburg, J. Nusbaum-Hilarowicz, A. Świętochowski i in.; 1905/06 UL podjął działalność jawną jako Towarzystwo Kursów Naukowych.
- UNIWERSYTET LATAJĄCY, (społ. 2)