(ok. 674-754)
– urodził się w Dewonshire (Wessex) w południowej Anglii; jako benedyktyn (imię B. przybrał po wstąpieniu do zakonu) przebywał w opactwach Exeter i Nursling; ok. 702 roku odebrał święcenia kapłańskie. Za zgodą swoich przełożonych udał się do Fryzji (pogranicze północnych Niemiec i Holandii) z misją, która spełzła na niczym z powodu wybuchu wojny między Fryzami a Frankami. Wybrany opatem, sprawował urząd do ok. 718 roku, kiedy to udał się najpierw do Rzymu po papieskie poparcie dla misji w Niemczech, a później przez Bawarię, Turyngię i Hesję ruszył do Fryzji, gdzie trzy lata pracował wspólnie ze św. ➞ Willibrordem, co zaowocowało chrystianizacją kilku tysięcy pogan germańskich; w Hesji w roku 722 B. założył klasztor benedyktyński w Amöneburgu. W czasie ponownego pobytu w Rzymie B. otrzymał z rąk papieża św. ➞ Grzegorza II sakrę biskupią oraz wszelkie pełnomocnictwa konieczne dla usprawnienia pracy misyjnej w Niemczech (m.in. także listy polecające do władcy Franków, Karola Młota). Aby zwiększyć liczbę misjonarzy w Niemczech, B. zwrócił się z prośbą o pomoc do benedyktynów w Anglii i zaczęli doń trafiać stamtąd liczni bracia gotowi do podjęcia pracy. W 723 roku Karol Młot polecił wszystkim swym urzędnikom, aby udzielali B. wszelkiej pomocy, o jaką wystąpi. Symbolicznym zwycięstwem chrześcijaństwa nad starymi, germańskimi bóstwami było własnoręczne obalenie „świętego dębu” rosnącego opodal Gheismar, poświęconego najpotężniejszemu z bogów germańskich – Thorowi; z jego drewna wzniesiono następnie kościół pod wezwaniem św. Piotra. B. mianował także biskupów w Moguncji i Würzburgu i założył kilkanaście klasztorów benedyktyńskich męskich i żeńskich. Powodzenie misji, prowadzonej przez cudzoziemca, wywołało ze strony kleru frankońskiego opór, który będzie odtąd stale towarzyszył B. w jego pracy. Mógł w niej polegać przede wszystkim na swych rodakach, którzy gorliwie służyli mu pomocą, a także sami podejmowali rozmaite działania, mające krzewić życie monastyczne (m.in. w klasztorach w Fritzlarze, Tauberbischofsheim, Ochsenfurt). W roku 732 papież św. ➞ Grzegorz III mianował B. arcybiskupem i wraz z paliuszem przesłał żądanie powołania w Niemczech biskupstw. W czasie pobytu B. w Rzymie (737) uczynił go także swoim legatem na Frankonię i Niemcy. Na mocy tych uprawnień B. zwołał synod w Bawarii, który wprowadził porządek do chaotycznej administracji kościelnej na tych terenach, a ponadto ustanowił biskupstwa w Passau, Freising, Regensburgu i w Eichstätt. W Salzburgu uczynił biskupem mnicha benedyktyńskiego, Jana. W Niemczech środkowych powstały diecezje w Würzburgu, Buraburgu i Erfurcie, a przede wszystkim szczególnie ulubione przez B. opactwo w Fuldzie (744), które powoli zaczęło się stawać głównym ośrodkiem życia religijnego i kulturalnego całych Niemiec. Narastającą niechęć biskupów frankońskich B. przełamywał m.in. dzięki poparciu Karlomana i Pepina Małego. Jednak ta niechęć miała swoje uzasadnienie: zmarły w roku 741 Karol Młot popierał misję B. głównie dlatego, by – jak mniemał – nawrócone terytoria germańskie przechodziły pod jego władanie; Kościół frankoński był przy tym bardzo zaniedbany: nie zwoływano synodów, wiele biskupstw pozbawionych było gospodarzy. Na polecenie papieża św. ➞ Zachariasza B. podjął próbę naprawy sytuacji, zwołując synody w 743 roku (Concilium Germanicum) oraz w 744 (w Les Estiennes i Soissons); doprowadziły one do zjednoczenia mocno rozproszonych struktur kościelnych w Galii, jednak reforma całości tych struktur powiodła się jedynie połowicznie. Na prośbę B. papież podniósł do rangi metropolii biskupstwa w Kolonii (745) oraz w Salzburgu i Moguncji (747); w tym ostatnim mieście miał B. swoją oficjalną siedzibę. Przyczynił się do koronacji Pepina Małego (751) – nie wiadomo jednak, czy osobiście wziął udział w jego namaszczeniu. Zachęcony powodzeniem, planował B. podobne reformy organizacji kościelnej w Anglii, a także podjął, zakończoną fiaskiem, próbę chrystianizacji Saksonii; później udał się do Fryzji i jego misja zaczęła przynosić rezultaty na prawym brzegu Zuiderzee. 5 czerwca został jednak zamordowany wraz z 52 innymi misjonarzami w pobliżu miasta Dokkum. Jego ciało przewieziono przez Utrecht do ulubionej Fuldy, gdzie uczeń B., św. ➞ Lull, złożył je w katedrze. Tam znajduje się do dzisiaj. Kult św. B. upowszechnił się w Niemczech od IX w.; od XVI w. nazywano go Apostołem Niemiec i w kraju tym znajduje się wiele świątyń pod jego wezwaniem. Równie mocny jest jego kult w Anglii, której jest patronem od 756 roku (obok św. ➞ Grzegorza I i św. ➞ Augustyna). Fulda do dziś stanowi ważne miejsce życia religijnego Niemiec, a także centrum organizacji tamtejszego Kościoła rzymskokatolickiego. Słusznie także B. uważany jest za twórcę idei zjednoczonej Europy, albowiem udało mu się stworzyć podstawy jednolitej struktury kościelnej obejmującej Anglię, kraje frankońskie i królestwo Germanów oraz papiestwo. W Polsce kult tego świętego jest nieznany. Kościół Zachodni wspomina go 5 czerwca.15 Św. Bonifacy - Winfird