(1030 lub 1033-1101)
– urodził się w szlacheckiej rodzinie w Kolonii, gdzie pierwsze nauki odbierał pod okiem św. ➞ Kuniberta, biskupa tego miasta; później kontynuował naukę w Reims i Tours u Berengariusza. W roku 1048 powrócił do Kolonii, gdzie został kanonikiem przy kościele św. Kuniberta, 7 lat później przyjął święcenia kapłańskie. Od 1056 do 1075 roku kierował świetną szkołą w Reims, gdzie jego uczniami byli m.in. bł. papież Urban II i św. ➞ Hugo, z którymi związane będą dalsze jego losy. Dość porywczy charakter połączony z bezkompromisowością spowodowały zasadniczy zwrot w życiu B.: w 1075 roku arcybiskup Reims, Menasses, obdarzył go tytułem kanclerza, jednak B., wiedząc o tym, że arcybiskup uprawia symonię, publicznie i bez ogródek wystąpił przeciwko swojemu przełożonemu. W zamian został pozbawiony majątku i wygnany z miasta. Poruszony bezprawiem B. zaczął coraz ostrzej potępiać symonię; zyskał w tym poparcie synodu, który deponował biskupa; ten jednak – korzystając ze wsparcia króla Francji – rozpoczął prześladowania swoich przeciwników. Dopiero po potępieniu przez papieża i synod lyoński Menasses został pozbawiony godności i B. mógł powrócić do Reims, gdzie ofiarowano mu opuszczony tron arcybiskupi. Godności tej jednak nie przyjął uznając, że sprawiedliwości stało się zadość. Nie wiadomo, czy gorszące doświadczenie bezprawia, czynionego przez wysokiego hierarchę kościelnego, czy też inne zdarzenia (legenda mówi, że gdy B. odprawiał egzekwie przy swym zmarłym przyjacielu, profesorze Rajmundzie Diocres, zmarły trzykrotnie uniósł się na marach, z krzykiem wypowiadając słowa o swym wiecznym potępieniu) sprawiły, że znakomity i sławny uczony postanowił uciec od świata i życie swoje podporządkował najsurowszej ze znanych reguł, stając się założycielem zakonu kartuzów. Z dwoma towarzyszami odszedł z Reims, początkowo zatrzymując się u św. ➞ Roberta w Seche-Fontaine, a później z nieco większą gromadką uczniów powędrował do Grenoble, gdzie biskupem był jego dawny uczeń – św. Hugo. Otrzymał od niego położoną ok. 20 km od miasta, zawieszoną wysoko na skałach pustelnię; w 1084 zbudowano tam niewielki kościółek, którego konsekracji dokonał św. Hugo. Wkrótce klasztor rozrósł się tak bardzo, że otrzymał nazwę „Wielkiej Kartuzji” (La Grande Chartreuse). W 1090 roku, na wezwanie innego swego ucznia, Eudesa de Chatillon, który został papieżem jako Urban II (później kanonizowany), B. udał się do Rzymu. Tam został papieskim doradcą w planowanych działaniach reformujących Kościół w duchu papieża św. ➞ Grzegorza VII, jednak walka Urbana II z popieranym przez Henryka IV antypapieżem Guibertem z Rawenny włączyła B. w wir spraw bardziej politycznych niż religijnych. W Rzymie wraz z towarzyszami zamieszkiwał przy kościele św. Cyriaka (w XVI w. przekształconym przez Michała Anioła w kościół Matki Boskiej Anielskiej; w połowie tego samego stulecia został on oddany ponownie kartuzom). Kiedy antypapież najechał na Rzym, B. wraz z Urbanem II schronił się na południu Włoch, korzystając z gościnności hrabiego Apulii, Rogera; papież nie zezwalał na powrót B. do Francji, toteż założyciel kartuzów skorzystał z propozycji gospodarza, ofiarowującego mu miejsce zwane La Torre, leżące wysoko wśród wzgórz, opodal ob. wsi Serra S. Bruno i założył tam kartuzję (1092); po uwolnieniu przez papieża otworzył także filię tej kartuzji w San Stefano. Zakończył życie 6 października i w dniu tym jest wspominany przez Kościół. Pozostawił po sobie drobne rozprawy, a także listy i fragmenty poetyckie. Kartuzi uznali go za świętego w XVI w., oficjalnego wyniesienia na ołtarze dostąpił zaś w XVII wieku. Jego relikwie spoczywają w kościele opactwa La Torre i jeszcze w 1513 roku znaleziono ciało świętego nietknięte. W pobliskiej grocie znajduje się niewielkie źródełko, które liczni pielgrzymi tam przybywający uznają za cudowne. Zakon istnieje do dziś; jego członkowie (profesi) zobowiązani są do zachowywania całkowitego milczenia i absolutnego powstrzymywania się od potraw mięsnych; mają też własną liturgię. W Polsce istnieją jedynie ślady obecności kartuzów (m.in. w nazwach miejscowości: Bereza Kartuska oraz Kartuzy na Pojezierzu Kaszubskim, gdzie zachował się zespół klasztorny z XIV/XV w.).