Reklama

DAMIAN i KOSMA

(IV w.)

– posiadamy dość dużo świadectw na temat kultu obu świętych, natomiast niewiele wiemy o ich życiu i działalności. W dodatku szczupłość faktów została zastąpiona bogactwem legend, które utrudniają wiarygodną weryfikację historycznych zdarzeń. W legendach znajdziemy m.in. dzieje działalności K. i D. jako anargyrów, czyli lekarzy apostołujących, a nie pobierających wynagrodzenia za swą medyczną posługę. Dane zebrane z poszczególnych świadectw pozwalają stwierdzić, że święci najprawdopodobniej ponieśli śmierć męczeńską przez ścięcie mieczem we wschodniosyryjskim Kyrrhos, na terenie dzisiejszej Syrii. Stało się to za panowania cesarza Dioklecjana, o czym zaświadcza m.in. Teodoret, biskup tego miasta w 1. poł. V wieku. Niektóre dokumenty mówią, że byli braćmi, a z pochodzenia Arabami. Kult obu szybko rozszerzył się po całym Wschodzie, a następnie dotarł na Zachód. W VI wieku w Rzymie powstał pierwszy kościół pod ich wezwaniem, który wystawił papież Symmach. Potem, wraz z rozwojem kultu, powstawały kolejne kościoły i bazyliki. Najbardziej znane znajdują się w Rzymie, Konstantynopolu i Kyrrhos. W Rzymie także znajduje się część relikwii świętych. Ich imiona pojawiły się w kanonie mszalnym. Intensywny rozwój kultu przypadł na wieki średnie i wiązał się z rozwojem średniowiecznych miast. Swe odbicie kult ów znalazł w zwyczajach ludowych na terenie Hiszpanii, Belgii i Niemiec. Święci stali się patronami chorych, lekarzy, aptekarzy oraz fakultetów medycznych. Kult K. i D. zaznaczył się także w ikonografii. Do naszych czasów zachowały się mozaiki rzymskie z VI wieku z postaciami obu świętych, witraż w katedrze w Chartres z XIII wieku i obrazy Fra Angelica z XV wieku. Wspomnienie K. i D. na Wschodzie obchodzono w różnych terminach. Na Zachodzie był to dzień 27 września. Po reformie z 1969 roku wspomnienie przeniesiono na 26 września.

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama