(I w.?)
– osiem razy wspominają go ewangelie. Raz wymieniają go Dzieje Apostolskie (Dz 1,13). Kilkakrotnie wspomina F. Apostoła kanoniczna Ewangelia św. Jana. Miał pochodzić z Betsaidy nad Jeziorem Genezaret w Galilei. Chrystus spotkawszy go powiedział: „Pójdź za mną”. Potem Jan opisuje, jak F. przyprowadza do Chrystusa Natanaela-Bartłomieja (J 1,43-48): „Filip spotkał Natanaela i powiedział do niego: – Znaleźliśmy Tego, o którym pisał Mojżesz w Prawie i Prorocy – Jezusa, syna Józefa, z Nazaretu. – Rzekł do niego Natanael: – Czyż może być co dobrego z Nazaretu? – Odpowiedział mu Filip: – Chodź i zobacz!”. W wykazach apostołów F. wymieniany jest u trzech ewangelistów na piątym miejscu (Mt 10,3, Mk 3,18, Łk 6,14). Poza wykazami nie spotykamy go więcej na kartach ewangelii synoptycznych (Mt, Mk, Łk). Dzięki Ewangelii Jana jesteśmy także świadkami kilku rozmów Chrystusa i F., rzucających nieco światła na sylwetkę tego apostoła. Na pustyni Jezus zapytał go, jakby wypróbowując moc wiary F., skąd wziąć chleba dla kilkutysięcznej rzeczy słuchaczy (J 6,1-5). F. odpowiedział wówczas szczerze, wiedziony realizmem: „Za dwieście denarów nie wystarczy chleba, aby każdy z nich mógł choć trochę otrzymać”. Poprzez F. poganie proszą Jezusa w Jerozolimie o rozmowę (J 1,21-22). Być może świadczy to o zaufaniu, jakim F. cieszył się u swego Mistrza. W czasie ostatniej wieczerzy (J 14,7-10) F. mówi do Chrystusa: „Panie, pokaż nam Ojca, a to nam wystarczy”. Chrystus odpowiada: „Filipie, tak długo jestem z wami, a jeszcze mnie nie poznałeś? Kto mnie zobaczył, zobaczył także i Ojca. Dlaczego więc mówisz: Pokaż nam Ojca? Czyż nie wierzysz, że Ja jestem w Ojcu, a Ojciec jest we Mnie?”. Z tych krótkich dialogów F. z Nauczycielem wyłania się duchowość człowieka dość prostego, o umyśle praktycznym i trzeźwym, utrudniającym mu pojmowanie Tajemnicy Wcielenia, gorąco jednak kochającego Jezusa. Dzięki Ojcom Kościoła i pisarzom kościelnym poznajemy pewne szczegóły z późniejszego życia F. Wspomina o nim m.in. Euzebiusz z Cezarei oraz apokryfy (IV wiek) Dzieje F. i Ewangelia F. Dziś twierdzi się jednak, że część faktów pomylono z biografią Filipa Diakona (Dz 6,1-6; 8,4-40). Według tej tradycji, po Zmartwychwstaniu Chrystusa F. udał się do Frygii, gdzie nauczał i gdzie też poniósł śmierć męczeńską za panowania cesarza Domicjana (81-96 r.). Tradycja ta powiada, że zginął na krzyżu, a wcześniej został ukamienowany. Nie wiemy, czy istotnie F. był człowiekiem żonatym i miał cztery córki – jak chce Euzebiusz, przytaczający świadectwo Polikratosa, biskupa Efezu; córki F. miały zaznawać w Kościele szczególnej czci jako „prorokinie” i słynął z czystości i surowości obyczajów. Fakty te bardziej pasują do Filipa Diakona niż do F. Apostoła. Niemniej w 1962 roku archeolog Paweł Verzone z Turynu odkrył w Hierapolis pod ruinami kościoła z V wieku prawdopodobny grób św. F. Miejsce to ani pochodzenie znalezionych w nim szczątków nie są jednak dostatecznie opisane naukowo. Relikwie Apostoła F. znajdują się w rzymskiej bazylice Dwunastu Apostołów, dokąd sprowadzono je w VI wieku. Liturgiczne wspomnienie przypada na 3 maja. W Polsce jednak w związku z uroczystością Królowej Polski święto przesunięto na 6 maja. Ikonografia przedstawia F., podobnie jak innych apostołów, ze zwojem pisma w dłoni. Zmianom natomiast ulegają atrybuty i wiek przedstawianej postaci. F. pojawia się zazwyczaj z krzyżem i pastorałem. Pierwsze przedstawienia ukazują F. jako młodzieńca (wczesnochrześcijańskie mozaiki z poł. VI wieku w bazylice S. Vitale w Rawennie). Różnie traktowano F. w gotyku i renesansie. Dla przykładu: gotycka rzeźba francuska z 1210 roku znajdująca się na portalu katedry w Chartres przedstawia apostoła jako łysego i brodatego starca. Od XII wieku atrybuty F. to krzyż o długim drzewcu i kamienie. Wydarzenia z życia oraz legendy o F. artyści przedstawiali jako ujścia samodzielne i cykliczne. Do tych pierwszych zaliczyć można m.in. Ukrzyżowanie Filipa – miniaturę w Menologionie Bazylego II (X wiek), przechowywaną w zbiorach Biblioteki Watykańskiej. F. Apostoł czczony był dawniej jako patron pilśniarzy i czapników.