(ok. 980-1046)
– był Wenecjaninem i w młodości wstąpił do opactwa św. Jerzego; po odbyciu studiów w Bolonii powrócił do Wenecji i został opatem w swym macierzystym klasztorze. Czuł jednak zamiłowanie do życia pustelniczego, więc zrzekłszy się urzędu wyruszył w podróż do Ziemi Świętej, by tam osiąść w jakiejś pustelni. Nie było mu to dane: burza morska zapędziła statek, którym płynał, na wybrzeże Dalmacji; dalszą drogę odbywał lądem i dotarł na Węgry, gdzie – po namowach – zgodził się prowadzić dzieło ewangelizacji tamtejszego ludu. W latach 1015-1023 był wychowawcą św. ➞ Emeryka, syna króla św. ➞ Stefana; w tym czasie powstały jego Instructiones morum, będące poleceniami wychowawczymi ojca dla syna. Zakończywszy służbę na dworze, ponownie odszedł do pustelni w niedostępnych lasach koło Bakonybél, gdzie przebywał dopóty, dopóki król Stefan nie powołał go do objęcia nowo utworzonego biskupstwa w Csánad (ob. Marosvar w diecezji szegedyńskiej). Zasłużył się zwłaszcza w czasie walk sukcesyjnych o tron węgierski, pozostając wierny polityce króla Stefana. Zginął jako męczennik w czasie buntu pogańskich plemion madziarskich; pojmano go w czasie podróży z Csánad do Szekesfehérvar na spotkanie z królem Andrzejem; buntownicy najpierw udręczyli biskupa, a potem strącili go ze stromej góry w Budzie do Dunaju; miejsce to zowie się dziś Górą św. Gellerta (węgierskie brzmienie imienia G.). Nieco później dokonano elewacji jego zwłok do Ostrzyhomia – metropolii, do której należała diecezja w Csánad; w 1083 roku na prośbę króla św. ➞ Władysława papież św. ➞ Grzegorz VII zezwolił na kult G. Doznaje go wraz ze św. Stefanem, św. Emerykiem i św. ➞ Andrzejem Świeradem (Żurawkiem) oraz św. ➞ Benedyktem. Jest patronem Budapesztu; na wzgórzu jego imienia wznosi się okazały pomnik świętego. W roku 1980 Węgrzy obchodzili 1000. rocznicę urodzin G., czemu towarzyszyły uroczystosci kościelne w Ostrzyhomiu (Esztergom), oddalonym kilkadziesiąt kilometrów od węgierskiej stolicy. Kościół czci św. G. 24 września, czyli w dniu jego męczeńskiej śmierci.