Reklama

HENRYK

(ok. 1110-56)

– z pochodzenia był Anglikiem. W jego czasach wielu misjonarzy z Wysp apostołowało w Skandynawii. H. przybył do Szwecji około roku 1153 w towarzystwie papieskiego legata, Mikołaja z Albano, późniejszego papieża Hadriana IV. Rychło został wybrany biskupem Uppsali (ówczesna stolica państwa). Ewangelię głosił również na terenie Finlandii, współdziałając m.in. ze św. ➞ Erykiem IX, królem. Wcześniej obydwaj pracowali nad umocnieniem wiary i struktur kościelnych w Szwecji. H. tworzył również w Finlandii pierwsze organizacje kościelne, sprowadzając misjonarzy i wznosząc kościoły. Stąd też w hagiografii nazywany jest apostołem Finlandii. Zginął śmiercią męczeńską z rąk wieśniaka o imieniu Lalli. Prawdopodobnie była to zemsta, gdyż obłożył tego człowieka karami kościelnymi za wcześniejsze zabójstwo. Męczeństwo Henryka dokonało się na zamarzniętej tafli jeziora Kyulo. Ciało świętego biskupa złożono najpierw w Nousis (dzisiejsze Nousiainen) i tam ku jego czci wzniesiono kościół. Później przeniesiono je do Abo (dzisiejsze Turku). Pozostaje ono do dziś największym ośrodkiem kultu H. W herbie tego miasta widnieje palec biskupa H.; istnieje legenda, że zabójca nie mogąc ściągnąć drogocennego pierścienia z jego palca, po prostu go odrąbał. W wieku XVIII relikwie H. zaginęły na terenie Rosji, wywiezione z Abo przez gen. Golicyna na rozkaz cara Piotra I Wielkiego. Jednak pusty grób świętego nadal otaczany jest czcią. Kanonizacji dokonał papież Hadrian IV w 1158 roku. Wspomnienie przypada 19 stycznia. Warto zaznaczyć, że za panowania Wazów wspomnienie świętego znalazło się w polskich kalendarzach liturgicznych. Przywilej ten wyjednał w Rzymie król Zygmunt III Waza. W niektórych diecezjach zniesiono je w czasach najnowszych. Ikonografia przedstawia H. w stroju biskupim, z mitrą i pastorałem. Niekiedy towarzyszy mu postać chłopa-zabójcy. Najstarszym dziełem jest figura z ok. 1290 roku na portalu katedry w Uppsali. Cykl wizerunków z życia H. znajdziemy na jego nagrobku z ok. 1420 roku w Nousiainen.

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama