(ok. 540-585)
– danym o tym świętym brak dokładnego osadzenia w czasie i możności historycznej weryfikacji. Świadectwa na temat H. spotykamy m.in. u św. ➞ Izydora z Sewilli i papieża św. ➞ Grzegorza Wielkiego. Średniowieczne przekazy mówią, że był synem króla Wizygotów Leowigilda (zm. 586). Jego matka, Teodozja była siostrą świętych: ➞ Izydora, ➞ Leandra, ➞ Fulgencjusza i ➞ Florentyny. Urodził się w Toledo. Po śmierci Teodozji ojciec H. ożenił się z *arianką. Wkrótce sam król Wizygotów, mieszkający w Galii, stał się wyznawcą Ariusza. W tym czasie H. osiadł wraz z żoną w Sewilli, otrzymawszy od ojca w zarząd Hiszpanię. Do konfliktu pomiędzy ojcem a synem doszło, gdy ten ostatni odważnie bronił przed ojcem wiary chrześcijańskiej zgodnej z nauczaniem Rzymu; Leowigild wydał w 580 roku dekret nakazujący poddanym przejść na arianizm, wiernych papieżowi zaś zaczęto prześladować. Przez dwa lata H. wraz z katolicką Hiszpanią stawiali zbrojny opór arianom. Opuszczeni jednak przez sojuszników, ponieśli klęskę. H. został uwięziony w Tarragonie. Nie doczekał się ojcowskiego przebaczenia, w dodatku odmówił przyjęcia komunii z rąk ariańskiego biskupa. Z rozkazu Leowigilda na H. wykonano wyrok śmierci przez ścięcie w sam dzień Wielkiej nocy. Mówi o tym m.in. wspomniany Grzegorz Wielki. Niektórzy historycy dodają, że być może w tym konflikcie również chodziło o sprawy dziedziczenia tronu. W każdym razie dość wcześnie H. został uznany za męczennika. Przy jego grobie stwierdzano cuda. Kult jednak rozwinął się dopiero w wieku XII, początkowo na terenie samej tylko Hiszpanii, potem rozciągnięto go na cały Kościół. Kanonizacji dokonał Sykstus V w roku 1586. W 1636 roku Urban VIII nakazał wspominanie H. w całym Kościele. Obecnie czyni się to 14 kwietnia. W roku 1815 w Hiszpanii ustanowiono order kawalerski H. Artyści przedstawiają H. jako młodego mężczyznę z krótkimi włosami i brodą, w stroju królewskim. Do najczęstszych atrybutów należą topór i łańcuchy – narzędzia męki – oraz krzyż. Wizerunki H. spotykamy głównie w sztuce hiszpańskiej (np. rzeźby P. Millana i L. Mercadanta z XV wieku w katedrze w Sewilli).22 Triumf św. Hermenegilda, Francisco de Herrera, 1654 r.