(ok. 310-362)
– jest w martyrologiach wymieniany wraz z bratem, św. Pawłem; obaj byli wysokimi urzędnikami w armii rzymskiej, a potem zostali senatorami. Mieszkali na wzgórzu Celio w Rzymie. W czasie prześladowania chrześcijan, jakie wzniecił cesarz Julian Apostata, zostali zaproszeni przez niego do pałacu, gdzie mogli być bezpieczni. Kiedy odmówili, cesarz wysłał do nich swego namiestnika, Terencjana, z rozkazem, by złożyli ofiarę Jowiszowi. Po kolejnej odmowie cesarz polecił zamordować obu w nocy w ich własnym domu, by nie wywoływać rozgłosu. Stało się to 26 czerwca. W 398 roku dom na Celio zamieniono na bazylikę pod wezwaniem obu męczenników. Rychło zdewastowali ją Wandalowie, została jednak odbudowana. Kolejne zniszczenia wywołało w świątyni wielkie trzesienie ziemi (442); odbudowano ją i znów padła ofiarą najazdu Normanów na Rzym (1084). Dopiero na początku XII wieku podźwignięto ją z ruin i przez następne stulecia stale dodawano wspaniałe elementy architektoniczne – tak że dziś jest jedną z najpiękniejszych rzymskich świątyń. Na początku lat 50. XX stulecia w najniższych pokładach ziemi pod fundamentami natrafiono na resztki pierwotnej świątyni i domu obu senatorów-męczenników. Od 1588 roku relikwie obu świętych znajdują się w osobnym, pięknym grobowcu we wnętrzu bazyliki. Należy ona do pasjonistów, którzy mają tu swój dom generalny. Kult J. i Pawła był niegdyś bardzo silny: ich imiona znalazły się nawet w kanonie Mszy świętej. Wspomnienie obu świętych – 26 czerwca.