(1651-1719)
– pochodził ze zubożałej rodziny arystokratycznej. Urodził się 30 kwietnia w Reims, jako jedno z jedenaściorga potomstwa Ludwika de La Salle i Nicoletty Mot. Podjął naukę w seminarium św. Sulpicjusza w Paryżu, a następnie na paryskiej Sorbonie, jednak po śmierci rodziców musiał ją przerwać, by zająć się rodzeństwem. Kiedy bracia i siostry byli dostatecznie samodzielni, ponownie zaczął studiować i w wieku 27 lat otrzymał święcenia kapłańskie. Wiedzę teologiczną pogłębiał na uniwersytecie w Reims, wieńcząc naukę stopniem doktora (1680). Zaraz po wyświęceniu na kapłana J. otrzymał probostwo, a także powierzono mu nadzór nad szkołą i sierocińcem w rodzinnym mieście, prowadzonymi przez Siostry od Dzieciątka Jezus. J. wystarał się w Rzymie o zatwierdzenie reguły dla tego zgromadzenia; postanowił także rozszerzać dzieło pomocy pozbawionym domu dzieciom. Skorzystał z hojnego zapisu, jaki uczyniła na potrzeby powstających placówek jego krewna. Postanowił także utworzyć zgromadzenie, które mogłoby dopomóc mu w realizacji jego zamiarów. Tak powstało Stowarzysznie Braci Szkół Chrześcijańskich, zatwierdzony w roku 1684. Bardzo szybko powstawały kolejne placówki szkolno-wychowawcze i opiekuńcze: w Reims, Paryżu, Lyonie, Rouen. W przededniu rewolucji 1789 roku we Francji było blisko 130 szkół i internatów prowadzonych przez założone przez J. zgromadzenie; liczyło ono przeszło 1000 braci. Myślał także J. o dokształcaniu samych nauczycieli; w tym celu zorganizował dla nich specjalne seminaria. Znając zróżnicowane potrzeby i możliwości swych uczniów tworzył kursy różnego typu: wieczorowe, świąteczne, zawodowe, średnie. Istotą prowadzonych przez braci lasalczyków placówek była ich bezpłatność; wszelkie przejawy akceptowania „wdzięczności” wychowanków – nawet drobne upominki – były surowo karane. Popularność modelu szkolnictwa zaproponowanego przez J. wywołała zaniepokojenie: zagrożone były szkoły parafialne, zakonne, nie mówiąc już o prywatnych. Stąd też rychło otoczyła J. sieć złośliwych intryg, które mogły zniweczyć cały jego wysiłek. Na szczęście zapobiegła temu skuteczna i radykalna interwencja arcybiskupa Paryża, kardynała Ludwika Antoniego de Noailles, człowieka o rozgałęzionych koneksjach, pozwalających mu wpływać nawet na decyzje dworu królewskiego. J. zmarł 7 kwietnia 1719 roku. Beatyfikował go papież Leon XIII w 1888 roku, ten sam papież kanonizował J. w roku 1900. W 1950 roku papież Pius XII uznał J. za patrona nauczycieli katolickich. Szczątki świętego zostały zbezczeszczone w czasie rewolucji 1789 roku; to, co z nich zostało, stanowi cenną relikwię: przechowywano ją najpierw w Belgii, a następnie przeniesiono do domu generalnego zakonu w Rzymie (1937). Zgromadzenie założone przez J. liczy dziś ponad 10 tysięcy członków i prowadzi przeszło 1200 placówek w rozmaitych krajach. W Polsce bracia tego zakonu osiedlili się w 1903 roku i założyli swoją placówkę we Lwowie. Także dziś prowadzą kilkanaście szkół i internatów. Metody wychowawcze J. opierały się na zasadzie szacunku dla ludzkiej wyjątkowości, zaufaniu wzajemnym nauczyciela i wychowanka, prymacie wartości religijnych. W miejsce łaciny J. wprowadził język ojczysty, którego umiłowanie miało być podstawą wszelkiej edukacji; zniósł także powszechne w owym czasie kary fizyczne i brutalny przymus stosowany wobec uczniów. Pozostawił po sobie pisma pedagogiczne, katechetyczne, wskazówki wychowawcze oraz wartościowe listy. Wspominany w dniu narodzin dla nieba – 7 kwietnia.64 Św. Jan Chrzciciel de la Salle, rzeźba, XIX w.