(1737-1811)
– urodził się 27 grudnia w Hiszpanii. Ojciec J., Antoni Pignatelli, był potomkiem książąt Monteleone; matka, Maria Franciszka Monacayo Fernandez de Heredia y Blanes, była hrabiną Fuentes oraz markizą Mora i Coscojuela. Gdy matka umarła, J. przez kilka lat mieszkał z ojcem w Neapolu, jednak wkrótce stracił także ojca i pozostał sam z siedmiorgiem starszego rodzeństwa; na szczęście majątek rodzinny był tak duży, że nikt z nich nie cierpiał niedostatku i mógł swobodnie wybierać studia. Po śmierci ojca J. przeniósł się do Saragossy i uczył w tamtejszym kolegium jezuickim; po skończeniu nauki wraz z bratem Mikołajem wstąpił do zakonu. Studiował najpierw filozofię w Calatayud, a potem nauki humanistyczne w Manrezie. 3 kwietnia 1767 roku król Hiszpanii, Karol III podpisał dekret wydalenia jezuitów z Hiszpanii; J. musiał tedy ponownie udać się do Włoch; przebywał na Korsyce, a potem w Genui i w Ferrarze. Fala niechęci do jezuitów przetaczała się wówczas przez całą Europę, a owocowała kolejnymi rozporządzeniami władców, zakazującymi im pobytu w poszczególnych krajach (m.in. skasowano także znaczną część ich dóbr w Polsce). W 1773 roku papież Klemens XIV rozwiązał zakon. Paradoksalnie – sprzymierzeńcami Towarzystwa Jezusowego okazali się wrodzy Kościołowi król pruski, Fryderyk II i caryca Katarzyna II, którzy po prostu nie dopuścili do ogłoszenia dekretu kasacyjnego i zatrzymali jezuitów u siebie. Mieli oni także swobodę działania na terenach zaborów obu państw. W 1801 roku papież Pius VII potwierdził ich istnienie w zaborze pruskim; trzynaście lat później ten sam papież cofnął decyzję Klemensa XIV. Korzystając z tolerancji, jaką jezuitom okazał książę Parmy, Fryderyk Burbon, J. zebrał wokół siebie pozostałych członków Towarzystwa i prowadził nieformalną ich wspólnotę. Potem został na krótko przełożonym zakonu na Białorusi, w zaborze rosyjskim. W 1803 roku, kiedy papież zezwolił jezuitom na działalność w Neapolu i na Sycylii, powrócił do Italii, by organizować na nowo placówki Towarzystwa Jezusowego. Zmarł 27 listopada 1811 roku w Rzymie. W 1933 roku papież Pius XI dokonał jego beatyfikacji; blisko dwadzieścia lat później papież Pius XII wyniósł go do chwały świętych (1954). Relikwie J. znajdują się w Rzymie, w kościele domu generalnego jezuitów. Wspominany w dies natalis.72 Św. Józef Pignatelli