(1193 lub 1194-1253)
– urodziła się w Asyżu 16 lipca jako najstarsza córka Favorino Sceffi i Ortulany Fiume. Pochodziła z bogatej rodziny mieszczańskiej, ale od wczesnych lat chciała poświęcić się Chrystusowi. Pod wpływem spotkania i rozmowy ze św. ➞ Franciszkiem, przejęta jego ideałami, postanowiła porzucić dotychczasowy świecki tryb życia. Decyzja ta wywołała ostre sprzeciwy ze strony rodziny i przyjaciół K., bowiem panna obdarzona była znaczną urodą. Niektóre źródła podają, że Franciszek, chcąc wypróbować trwałość zamiarów K., kazał jej wdziać wór pokutny i przez jakiś czas żebrać w mieście. Po spełnieniu tej prośby 18 marca 1212 roku, dokładnie w Niedzielę Palmową, K. wraz z jedną ze swych towarzyszek otrzymała w kościółku Porcjunkuli habit zakonny z rąk św. Franciszka. Bracia zakonni mieli przyprowadzić K. do ołtarza, gdzie Święty Biedaczyna ostrzygł jej włosy i odebrał od niej śluby posłuszeństwa, czystości i ubóstwa. Potem przez jakiś czas przebywała w klasztorze benedyktyńskim św. Pawła. Wkrótce dołączyła do niej jej siostra, bł. Agnieszka, a w późniejszym okresie zrobią to także matka i młodsza siostra K. Wraz z innymi dziewczętami przeniosła się następnie K. do wystawionego przez Franciszka niewielkiego domu przy kościele św. Damiana w Asyżu. Tu dołączyły do niej kolejne towarzyszki. Tak powstał zakon zwany powszechnie klaryskami, niekiedy Paniami Ubogimi, a oficjalnie II Zakonem św. Franciszka. Kościół św. Damiana stał się odtąd kolebką zgromadzenia. Św. Franciszek uważał, że gdy jego bracia zajęci będą pracą apostolską, siostry św. K. mogą stanowić dla nich duchowe i modlitewne wsparcie. Oficjalnie zatwierdził zgromadzenie papież Innocenty III w 1215 roku. On też nadał siostrom tzw. przywilej ubóstwa, na mocy którego siostry nie mogły posiadać żadnej własności, a utrzymanie miały zapewnić sobie tylko pracą własnych rąk. Od momentu zatwierdzenia zakonu K. stała na jego czele. W ciągu następnych lat zakładała kolejne domy klarysek, a zakon swą działalność rozszerzył na teren całych Włoch, a potem Niemiec. Podobno tylko raz opuściła swój pierwszy klasztor, by spotkać się ze św. Franciszkiem, który sprawował duchową pieczę nad wspólnotą. Spoza murów klasztoru wywierała wielki wpływ na życie religijne ówczesnych Włoch. Po rady przychodzili do niej zarówno wysocy hierarchowie Kościoła, jak prości ludzie. Reguła zgromadzenia była bardzo surowa – zakonnice praktykowały ascezę i posty. K. na pierwszy plan wysuwała ubóstwo i wolność od niewoli, w jaką wiodą człowieka rzeczy materialne; dla przykładu swój znaczny majątek, odziedziczony po ojcu, rozdała biednym. Hagiograf Tomasz z Celano opowiada, że gdy cesarz Fryderyk II najechał dolinę Spoleto, żołnierze chcieli również wedrzeć się do klasztoru klarysek i zniszczyć cały Asyż. W oknie jednak stanęła K. z monstrancją w ręku, modląc się, a wielkie światło bijące od monstrancji miało do tego stopnia porazić napastników, że odstąpili od szturmu. Scena ta będzie później najczęstszym motywem ikonograficznym przedstawień świętej. Opowieść jest świadectwem rodzącego się w XIII/XIV w. wielkiego kultu Eucharystii. Trzeba zaznaczyć, że właśnie wtedy swoje objawienia miała św. Julianna z Cornillon, przydarzył się także nadprzyrodzony przypadek z Eucharystią w Bolsena. To właśnie te wypadki skłoniły papieża Urbana IV do ustanowienia święta Bożego Ciała (1264). Przez kilkadziesiąt lat trapiły K. bolesne choroby, które znosiła z heroicznym wysiłkiem. Zmarła 11 sierpnia 1253 roku. Pochowano ją w Asyżu w kościele św. Jerzego, a uroczystościom pogrzebowym przewodniczył papież Innocenty IV, przebywający wówczas w pobliskiej Perugii. Kanonizował ją w roku 1255 Aleksander IV, który jeszcze jako biskup przemawiał na jej pogrzebie. Pięć lat później ciało św. K. przeniesiono do nowo wybudowanego klasztoru klarysek w Asyżu i pochowano w ziemi. Uroczyste podniesienie relikwii nastąpiło w 1850 roku. Świadkowie twierdzili potem, że kości świętej były w bardzo dobrym stanie. Złożono je w szklanej trumnie, a tę zaś w pięknej krypcie bazyliki pod wezwaniem św. K., której budowę rozpoczęto jeszcze w roku 1257. Znajdujące się na wewnętrznych ścianach kościoła freski z końca XIII wieku przedstawiają sceny z życia świętej. Św. K. jest czczona jako patronka w chorobach oczu. Warto jeszcze kilka słów dodać na temat zakonu klarysek założonego przez K. Pierwszą regułę zgromadzenia napisał ok. roku 1215 św. Franciszek, nie dotrwała ona jednak do naszych czasów. Następna reguła powstała na przełomie 1218 i 1219 roku. Jej autorem był Hugolin, biskup ostyjski, późniejszy papież Grzegorz IX. Trzecią wersję reguły, ułożoną na wzór franciszkańskiej, zatwierdził Innocenty IV w 1253 roku. Żądała ona zupełnego ubóstwa, surowego i kontemplacyjnego trybu życia, wielu umartwień i postów. Z biegiem czasu reformowano te przepisy. Powstawały też różne gałęzie czy odłamy klarysek – zależnie od przyjęcia łagodniejszej lub surowszej formy reguły. Wymienić można dla przykładu urbanistki, kapucynki, alkantarynki czy koncepcjonistki. Najczęściej klaryski noszą czarny habit i welon oraz sandały na bosych nogach. Myśl sprowadzenia sióstr św. K. do Polski zawdzięczamy księciu śląskiemu, Henrykowi Pobożnemu i jego żonie, Annie. Anna byłą siostrą św. ➞ Agnieszki z Pragi, która tam właśnie sprowadziła klaryski w roku 1233. Annie należy zawdzięczać przyjazd sióstr do Wrocławia w roku 1257, jednak później klasztor przyłączono do prowincji saskiej. Dwa lata wcześniej klaryski pojawiły się w Zawichoście, dokąd sprowadziła je bł. Salomea, siostra Bolesława Wstydliwego. Kilka lat później siostry przeniosły się do Skały pod Krakowem, a w XIV wieku do samej stolicy. W Starym Sączu klasztor klarysek ufundowała bł. Kinga w roku 1280. Mniszki z II Zakonu św. Franciszka pojawiały się także m.in. w Gnieźnie, Kaliszu i Chęcinach. Obecnie klarysek w Polsce jest kilkadziesiąt, a mieszkają w dwóch klasztorach: w Krakowie i Starym Sączu. Obydwa klasztory posiadają bardzo cenne zabytki rękopiśmienne, malarskie i rzeźbiarskie. Klasztor krakowski, położony obok romańskiego w pierwotnym założeniu kościoła św. Andrzeja, przechowuje m.in. piękną szopkę bożonarodzeniową, w której są figurki Matki Bożej i św. Józefa, powstałe prawdopodobnie w połowie XIV w., a elementy wyposażenia stajenki: żłóbek, kołyska, maleńkie krzesełko i tron – noszą cechy późnego gotyku. Jest to dar Elżbiety Łokietkówny – siostry Kazimierza Wielkiego i żony króla Węgier, Karola Roberta. W Polsce spotkać także można przedstawicielki zgromadzenia o nazwie „Klaryski od Wieczystej Adoracji”, założonego we Francji w roku 1854. Liturgiczna pamiątka K. po reformie kalendarza przypada 11 sierpnia. W czasach najnowszych św. K. została patronką telewizji i w ogóle przekazów medialnych. Podobno w pewną noc wigilijną nie mogła uczestniczyć w pasterce, złożona ciężką niemocą. I kiedy tak, w myślach, uczestniczyła w tej pięknej liturgii, która odbywała się daleko od jej klasztoru – nagle ujrzała św. Franciszka odprawiającego św. Ofiarę we wnętrzu rozświetlonego kościoła i usłyszała dźwięk śpiewanych tam hymnów. Opowieść ta – legendarna chyba tylko po części, bowiem K. posiadała dar przeżywania stanów mistycznych – stała się podstawą uznania jej patronką nowych środków przekazu. Mówiąc nieco żartobliwie – była to pierwsza „transmisja” pasterki w dziejach.93 Św. Klara, fragment fresku w dolnym kościele w Asyżu