(II/III w.)
– dzieje tego młodocianego męczennika opowiada powstała znacznie później Passio, pełna jednak sprzeczności i wątków legendarnych. Podobno przybył ze swym wujem z Frygii do Rzymu i tam został ochrzczony, za co skazano go na śmierć w męczarniach. Wprawdzie brak potwierdzenia historyczności tych faktów, niemniej znane są dowody wczesnego kultu dziecka-męczennika, związanego z grobem przy rzymskiej Via Aurelia. Papież Symmach (498-514) wzniósł nad tym grobem ładny kościół, który potem przebudował i przyozdobił papież Honoriusz I (625-638); od VI w. było to znane miejsce pielgrzymkowe. Św. ➞ Grzegorz z Tours powiada, że P. strzegł przed składaniem fałszywych przysiąg, później wszakże – ze względu na młody wiek, w którym pożegnał ziemię dla nieba – stał się patronem dzieci; był także w pewnym okresie uważany za patrona rycerstwa, póki nie zastąpił go w tym św. ➞ Jerzy; jako jeden z tzw. Trzech Zimnych Ogrodników ma w opiece młode sadzonki i drzewa owocowe, których strzeże przed nagłymi wiosennymi chłodami. Oręduje również w przypadkach lżejszych chorób (egzemy, migreny). Wspomnienie 12 maja, zgodnie z tradycją zapisaną m.in. w Martyrologium Hieronimiańskim.32 Św. Pankracy, fragment obrazu Guercino z ok. 1616 r.