(między 1175 a 1180-1275)
– urodził się w Villafranca del Panades niedaleko Barcelony (Hiszpania). Pochodził z hrabiowskiej rodziny de Peńafort, spokrewnionej z królewskim domem aragońskim. Uczęszczał do szkoły katedralnej w Barcelonie, gdzie następnie wykładał logikę i retorykę. W roku 1210 udał się do Bolonii, by studiować prawo. Po jego ukończeniu (1216) rozpoczął pracę w charakterze wykładowcy jako „doctor decretorum”. Z tego okresu pochodzi jego pierwsze dzieło prawnicze, potężna Summa iuris (Summa prawa). W roku 1219 biskup Barcelony Berengariusz nakłonił go do powrotu do rodzinnego miasta, gdzie został wyświęcony i mianowany kanonikiem katedralnym, potem zaś archidiakonem i wikariuszem generalnym. Pragnąc doskonałości, którą, jak sądził, dać może jedynie formacja zakonna, złożył wszystkie swe godności i w 1222 wstąpił do świeżo sprowadzonych do Hiszpanii dominikanów, pociągając za sobą wielu młodzieńców ze znakomitych rodzin. Jednym z dążeń R. stało się utworzenie organizacji mającej na celu wykup niewolników chrześcijańskich z rąk Maurów. Popierał tedy działania św. ➞ Piotra Nolasco zmierzające w tym kierunku i przyczynił się do powstania zakonu NMP. Od Wykupu Niewolników, dla którego napisał odpowiednią regułę. Jednocześnie w latach 1223-29 był profesorem prawa. W 1230 roku został wezwany przez papieża Grzegorza IX do Rzymu i mianowany kapelanem i penitencjariuszem. Papież polecił mu zebranie wszystkich dekretałów papieskich wydanych po roku 1150, czyli od momentu, w którym kończyła się kompilacja Gracjana. Ogromna praca trwała zaledwie cztery lata. Powstało w ten sposób dzieło Decretales Gregorii IX, którego część druga to zebrane przez R. Collectio Decretalium. W 1234 roku papież bullą Rex Pacificus uznał dzieło zredagowane przez R. za oficjalny zbiór praw kanonicznych; jednocześnie kopie owych praw zostały przesłane do najważniejszych wówczas uniwersytetów, czyli do Padwy i Paryża. W nagrodę papież ofiarował R. arcybiskupstwo tarragońskie, lecz pracowity dominikanin podziękował za nie i wrócił do ojczyzny jako prosty zakonnik. W Barcelonie, w swej celi klasztornej konynuował pracę pisarską i już przed 1238 rokiem ukończył praktyczne dzieło przeznaczone dla spowiedników Summa de casibus (zwane też Summa de paenitentia et matrimonio), którym przyczynił się do rozwoju, a przede wszystkim uporządkowania zawiłych problemów kazuistyki. W roku 1238 został mianowany generałem zakonu i wówczas podjął się trudu uporządkowania oraz udoskonalenia konstytucji zakonnych. Ulepszenia te przyjęły kapituły w 1239 i 1241 roku, zaś spisana przez R. reguła obowiązywała u dominikanów aż do roku 1924. W roku 1240 R. złożył urząd i ponownie wrócił do Barcelony. Tu zajął się nawracaniem innowierców (m.in. Maurów i Żydów), co miała ułatwić projektowana przezeń szkoła języków wschodnich. Powiada się, że to właśnie R. zachęcił św. ➞ Tomasza z Akwinu do napisania dzieła Summa contra gentiles. Dzięki jego zabiegom chrzest przyjąć miało przeszło dziesięć tysięcy Saracenów. R. pełnił także funkcję spowiednika króla Aragonii, Jakuba I; doradzał wielu uczonym i hierarchom Kościoła. Zmarł w Barcelonie 6 stycznia 1275 roku. Kościół wspomina go 7 stycznia – dzień najbliższy dies natalis (niegdyś obchodzono tę pamiątkę 23 stycznia). Relikwie spoczywają w kościele dominikanów w Barcelonie. Bullę kanonizacyjną wydał papież Klemens VIII w 1601 roku.