(III/IV w.)
– wspominany w hagiografii razem z Bakchusem. Obaj należeli do popularniejszych postaci na Wschodzie. W Martyrologium czytamy o nich 7 października, że obaj byli oficerami w armii cesarskiej nad Eufratem. Tam to obydwaj zostali oskarżeni o sprzyjanie chrześcijaństwu i skazani na śmierć. W przypadku S. wyrok wykonano poprzez ścięcie. Dane te opierają się na starożytnej Passio, której dziś jednak odmawia się historycznej wiarygodności. Nie ma natomiast wątpliwości, że na chrześcijańskim Wschodzie zachowało się sporo dowodów autentycznego kultu świętych, który wyrażał się głównie w dwóch formach: pierwszą były liczne kościoły dedykowane obu świętym, a miejsca ich spoczynku – oglądane ponoć przez tzw. Anonima z Placencji – stały się celami pielgrzymek. Czcią otaczano szczególnie grób S. w Rasapha w okolicach Palmiry i z czasem miejscowość tę zaczęto nazywać Sergiopolis. Do dziś zachowały się z niej tylko ruiny. Drugim wyrazem kultu w ciągu wieków stała się ikonografia, głównie ikony ruskie, m.in. dzieła ze szkoły Rublowa. Artyści przedstawiają świętych razem, jako oficerów cesarskich lub dostojników państwowych – zgodnie więc ze szczegółami zawartymi we wspomnianej Passio. Ciekawe, że echa kultu S. i Bakchusa spotkamy wśród *nestorian, jakobitów (sekta *monofizycka, powstała w połowie VI w. w wyniku rozpadu eutychian, za sprawą mnicha Jakuba Burdejany), a nawet w zbiorowościach mahometańskich. W epoce Karola Wielkiego poznał ich także Zachód.57 Św. Sergiusz