papież (?-230)
– pochodził z Rzymu; jego ojciec nazywał się – wedle Liber Pontificalis – Poncjan. Na Stolicy Piotrowej zasiadał przez osiem lat (222-230), a wybrano go po śmierci Kaliksta I (14 października). Najtrudniejszym problemem Kościoła w czasie jego pontyfikatu były konflikty wywoływane przez pisarza Hipolita. Głosił on błędne nauki, a poza tym bardzo sugestywnie umiał przyciągać do siebie licznych zwolenników. Od 222 roku na tronie cesarskim zasiadał Aleksander Sewer, który był zwolennikiem swoistego religijnego eklektyzmu; matka cesarza, Julia Mammaea, wyraźnie skłaniała się ku orygenizmowi (sam Orygenes dedykował jej traktat o Zmartwychwstaniu Pańskim). Cesarz nie czynił jednak trudności chrześcijanom, pozwalając im na swobodne dysputy doktrynalne. Niestety, nie znamy zbyt wielu udokumentowanych szczegółow z działalności papieża; zachowane dokumenty mają wiele defektów faktograficznych (dotyczy to głównie związania jego życiorysu z legendarnym żywotem św. ➞ Cecylii). Po śmierci papieża U. pochowano na jednym z rzymskich cmentarzy: według św. ➞ Hieronima przy Drodze Nomentańskiej, według innych na cmentarzu św. Kaliksta. Żywy kult papieża U. spowodował narośnięcie wokół niego szeregu legend, zwłaszcza w średniowieczu. Kult szerzyli następcy U. o tym samym imieniu; opactwo Erstein w Alzacji chwaliło się ponadto posiadaniem jego relikwii. U. wspominany 19 maja i czczony jako patron rolników. Kult U. dotarł także na ziemie polskie, czego przykładem jest kościół w Iwkowej w diecezji tarnowskiej oraz górnośląski zwyczaj błogosławienia pól w dzień św. Urbana.81 Papież Urban I, fresk z Kaplicy Sykstyńskiej, Watykan