właściwie Julia (1865-1939)
– założycielka Zgromadzenia Sióstr Urszulanek Serca Jezusa Konającego (urszulanek szarych) urodziła się 17 kwietnia w Loosdorf w Austrii jako córka Antoniego, polskiego emigranta politycznego i Józefiny, pochodzącej ze szwajcarskiej rodziny Salis-Zizers. Uczęszczała do szkoły prowadzonej przez Instytut Panien Angielskich w St. Pölten, tam też przyjęła Pierwszą Komunię świętą oraz sakrament bierzmowania. Dzieciństwo przyszłej świętej było szczęśliwe: pobierała lekcje malarstwa, literatury i języków obcych, lubiła sport, jeździła konno i na łyżwach, pływała, chętnie tańczyła. Dom rodzinny U. był bardzo religijny: spośród siedmiorga rodzeństwa troje najstarszych Bóg powołał do swojej służby: Maria Teresa (beatyfikowana w 1975 r.) założyła Sodalicję Św. Piotra Klawera dla Misji Afrykańskich, Julia dała początek nowej gałęzi urszulańskiej, a Włodzimierz wstąpił do zakonu jezuitów, gdzie w latach 1915-42 pełnił funkcję generała zakonu. W 1883 r. rodzina przeprowadziła się do Lipnicy Murowanej k. Krakowa. W wieku 21 lat Julia wstąpiła w 1886 r. do zakonu urszulanek Unii Rzymskiej w Krakowie i przy obłóczynach otrzymała imię Urszula. Jednocześnie prowadziła bardzo ożywioną działalność pedagogiczną, była pełna poświęcenia i dobroci dla młodzieży i współsióstr. W 1907 r. w imieniu polskich urszulanek przedstawiła papieżowi Piusowi X projekt zmian w konstytucjach zakonnych oraz propozycję założenia instytucji wychowawczej dla młodzieży polskiej na terenie Rosji; projekt ten zyskał aprobatę papieża i jeszcze tym samym roku U. wyjechała do Petersburga, aby objąć kierownictwo internatu dla dziewcząt przy parafialnym gimnazjum. Dwa lata później U. rozszerzyła działalność na Finlandię, dokąd przeniosła się na stałe w 1911 r., po wysiedleniu jej przez władze rosyjskie z Petersburga. Nad Zatoką Fińską powstał nowy dom dla wspólnoty zwany Merentähti (Gwiazda Morza) i gimnazjum z internatem dla dziewcząt. Po wybuchu I wojny światowej w 1914 r. jako poddana austriacka została poddana ekstradycji z imperium rosyjskiego; wyjechała do Sztokholmu, a następnie do Danii. Wkrótce rozpoczęła tam działalność apostolską: założyła Sodalicję Mariańską dla kobiet, zaczęła wydawać miesięcznik „Solglimtar” („Iskry Słoneczne”) jedyne wówczas czasopismo katolickie w Szwecji. Jeździła też z odczytami oraz organizowała placówki wychowawcze i charytatywne, w czym pomogła jej nabywana stopniowo znajomość języków krajów, w których przebywała. Zorganizowała m.in. szkołę dla skandynawskich dziewcząt, potem m.in. ochronkę dla sierot po polskich emigrantach; podjęła współpracę z Komitetem Pomocy Ofiarom Wojny, założonym w Szwajcarii przez Henryka Sienkiewicza. W 1920 r. powróciła do Polski i osiadła w Pniewach koło Poznania, gdzie założyła Zgromadzenie Sióstr Urszulanek Serca Jezusa Konającego (tzw. urszulanek szarych). Siostry prowadziły szkoły i zakłady wychowawcze dla dzieci i młodzieży od przedszkola aż po uniwersytet, katechizację w szkołach państwowych, organizowały kursy dla katechetek świeckich i zakonnych. Matka U. zaszczepiła na grunt polski Krucjatę Eucharystyczną (dziś: Eucharystyczny Ruch Młodych), wraz z siostrami tworzyła tanie stołówki dla studentów i ludzi samotnych, kuchnie dla bezrobotnych itp. Działania te rozwijane były w trudnych warunkach na najbardziej zaniedbanych terenach – przedmieściach wielkich miast (Warszawa, Łódź, Rzym) czy na biednym Polesiu. Siostry podejmowały pracę apostolską w różnych środowiskach, zwłaszcza wśród ludzi potrzebujących będąc przekonane, że dziś świat unika zakonów, więc zakony powinny iść między ludzi. Znakiem takiego oddania ludziom biednym jest habit sióstr szarych urszulanek wzorowany jest na fartuchu służącej. Matka U. zmarła w opinii świętości 29 maja 1939 roku w Rzymie. Jan Paweł II beatyfikował ją 20 czerwca 1983 r. w Poznaniu. W 1997 r. bł. U. została ogłoszona patronką archidiecezji poznańskiej i Polskiego Towarzystwa Ziemiańskiego; w 2002 r. Kościół ogłosił dekret o uznaniu cudu za wstawiennictwem bł. Urszuli, zamykając w ten sposób jej proces kanonizacyjny, co sprawiło, że Jan Paweł II potwierdził świętość U. 18 maja 2003 w Rzymie w trakcie uroczystej pielgrzymki narodowej Polaków. Relikwie świętej znajdują się od 1989 roku Pniewach, w kaplicy domu macierzystego, który jest zarazem jej sanktuarium. Zgromadzenie zapoczątkowane i kierowane przez matkę U. rozwijało się dynamicznie w Polsce, we Włoszech i Francji. W chwili śmierci założycielki liczyło 35 placówek i ok. 800 sióstr. Obecnie Zgromadzenie Sióstr Urszulanek Serca Jezusa Konającego (urszulanek szarych) liczy ponad 900 sióstr w 12 krajach: w Polsce, we Włoszech (od 1928), Francji (od 1930), a także w Kanadzie, Argentynie, Brazylii, Finlandii, Niemczech, na Ukrainie, Białorusi, w Tanzanii i od 2002 r. na Filipinach. Wspomnienie świętej – 26 maja.83 Św. Urszula Ledóchowska