(przed 745-789)
– urodził się w Northumbrii. Prawdopodobnie był przyjacielem sławnego uczonego Alcuina, wykształcenie zaś zawdzięczał św. Egbertowi, z którym stykał się w Yorku. Przyjął habit zakonny i ok. 765 roku wyjechał do Fryzji, gdzie prowadził działalność apostolską. Nie mógł być jednak uczniem św. ➞ Bonifacego, jak utrzymywał Baroniusz, bowiem „Apostoł Niemiec” opuścił Anglię ok. 717, zmarł zaś w 754 roku. W. przybył do Dokkum, gdzie Bonifacy poniósł męczeńską śmierć i rozpoczął pracę wśród niechętnych chrześcijaństwu Fryzów. Większego sukcesu nie odniósł, zrezygnował tedy i przeniósł się do Trianthe (dziś Drenthe w okolicy Utrechtu). W 789 roku na prośbę Karola Wielkiego udał się do Wigimodium – miejscowości położonej między Wezerą a Elbą, gdzie wybudował kilkanaście świątyń i ochrzcił kilka tysięcy ludzi. Dwa lata później powstanie Sasów pod wodzą Widukinda zniszczyło jego dzieło: kościoły spłonęły, a liczni towarzysze W. zostali zabici. W. udało się ujść z życiem; udał się więc do Rzymu, by spytać papieża, co ma dalej czynić. Papież Adrian I odesłał W. do opactwa w Echternach; tam zajmował się przepisywaniem ksiąg (m.in. jego dziełem są piękne kopie listów św. Pawła). Gdy powstanie zostało stłumione, na prośbę Karola Wielkiego wrócił do Wigimodium i kontynuował swe dzieło. 13 czerwca 787 odebrał sakrę biskupią w Wormacji; na siedzibę obrał sobie Bremę, stając się pierwszym pasterzem tej diecezji; zbudował tu katedrę św. Piotra, konsekrowaną na początku listopada 789 roku. Kilka dni po tej uroczystości W. udał się w podróż misyjną, ale wkrótce zachorował na febrę i zmarł 8 listopada. Ciało biskupa pochowano najpierw na miejscowym cmentarzu; jego następca, św. Wileryk, przeniósł je uroczyście do katedry w Bremie. W czasie reformacji relikwie zniszczono. Stopniowo zanikał także kult pierwszego biskupa Bramy; odżył dopiero w latach 20. XX w. Wspomnienie w dies natalis. Piękny, choć mocno ubarwiony opis cudów, jakie stały się za sprawą W., zawdzięczamy jego o wiek późniejszemu następcy w Bremie – św. ➞ Ansgaremu. WILLIAM Z NORWICH (1132-44) – dzieje tej postaci wiążą się z niesłychanie złożoną i mocno kontrowersyjną kwestią rytualnych mordów, o których dokonywanie bywali oskarżani Żydzi. Ciało W., odarte z habitu benedyktyńskiego, jaki nosił za życia, znaleziono w Wielką Niedzielę, 25 marca 1144 roku, w Thorpe Wood opodal Norwich (Anglia) i tam je pochowano. Zapewne padł ofiarą napadu rabunkowego, jednak dopatrzono się w jego śmierci mordu rytualnego. Podejrzenie padło na społeczność żydowską z Norwich; tak też przedstawił okoliczności śmierci swego siostrzeńca Godwin Sturat, ksiądz, który rozpoznał zmarłego. Orzeczenie podtrzymała rada zwołana 30 marca przez biskupa Norwich, Eborarda. Żydzi stanowczo odrzucili oskarżenia, nie było przy tym żadnych dowodów – poza domysłami – ich winy. Ciało W. przeniesiono z Thorpe Wood na cmentarz mnichów w Norwich. W 1150 roku przeniesiono je do kaplicy przyklasztornej, a następnie (lipiec 1151) do katedry. 5 kwietnia 1154 roku zostało ono umieszczone w kaplicy znajdującej się w absydzie katedry. Grób W. otaczała sława miejsca cudownego. Kult W., niegdyś żywy (choć nigdy oficjalnie nie zatwierdzony), obecnie przygasł (w 1999 r. poświęcona mu kaplica przemianowana została na kaplicę Świętych Niewiniątek). Pamiątkę obchodzono w dniu upamiętniającym translację relikwii, tzn. 5 kwietnia.