(ok. 1040-95)
– był synem Beli I i jego żony Rychezy, córki Mieszka II, króla polskiego. Urodził się w Krakowie, gdzie przebywał na wygnaniu jego ojciec, i tutaj się też wychowywał. Do ucieczki z Węgier zmusiły Belę walki między lokalnymi władcami, które odebrały mu prawo sukcesji. Gall Anonim wspomina, że W. „stał się jakby rodowitym Polakiem z życia swego i obyczajów”. W 1056 roku jego ojciec dzięki poparciu Bolesława Śmiałego objął na krótko tron węgierski i zabrał do ojczyzny syna, gdzie ten zjednał sobie w krótkim czasie wielkie uznanie. Niestety, Bela I wkrótce zmarł i pomiędzy bratem stryjecznym W., Salomonem i rodzonym bratem, Gezsą, wybuchłą wojna o sukcesję. Salomona popierał cesarz niemiecki, Gezsa miał za sobą króla polskiego, Bolesława Śmiałego. Śmiały, który był stryjecznym bratem synów Beli I, interweniował zbrojnie i w 1075 roku osadził Gezsę na tronie Węgier. Po trzech latach wszakże Gezsa zmarł i w 1078 roku W. na 17 lat (1078-95) objął tron Węgier. Okazał się dobrym gospodarzem kraju, dbającym o jego rozwój. Utrwalał młodą węgierską państwowość i równie młody Kościół. Chciał rządzić jak jego dziad, św. ➞ Stefan, ale sprawo- wanie władzy utrudniały mu zarówno problemy wewnętrzne, jak zewnętrzne. Musiał nadal toczyć walkę o utrzymanie tronu ze swoim krewnym Salomonem, który nie wahał się nawet sprowadzić przeciw W. pogańskich Pieczyngów i Awarów, co jednak obróciło przeciwko niemu opinię całej chrześcijańskiej Europy. Po zwycięstwie nad Salomonem W. musiał jeszcze w 1079 roku stawić skuteczny opór wojskom cesarza Henryka IV. Jako król swoją działalność skierował na utrwalanie w narodzie zasad chrześcijańskich, czym kontynuował linię polityczną wielkich poprzedników. Starał się również powiększać wpływy swego państwa w tamtym regionie: m.in. w 1091 poparł swoją siostrę, Helenę, wdowę po zabitym przez buntowników królu Chorwacji i przejął władzę nad krajem; w zagrzebiu ufundował katedrę, co umocniło Kościół chorwacki. W konflikcie papieża ➞ Grzegorza VII z cesarzem stanął po stronie tego pierwszego, niemniej w sporze o inwestyturę okazał się stronnikiem Rudolfa Szwabskiego, swego teścia. W 1081 roku doprowadził do kanonizacji św. Stefana, króla węgierskiego, a potem także jego syna ➞ Emeryka, św. ➞ Gerarda i św. ➞ Andrzeja Świerada. Troszczył się o budowę kościołów, powstawanie opactw i klasztorów. Dzięki niemu powstało biskupstwo w Oradei (Nowy Waradyn w Siedmiogrodzie) oraz metropolia w Bacs. W końcu XI stulecia wydał trzy księgi zatytułowane Dekretalia, stanowiące istotny wkład w uporządkowanie prawodawstwa węgierskiego. Popierał ideę organizacji wypraw krzyżowych. Na synodzie w Clermont w 1095 roku został wybrany na wodza krucjaty przeciw Saracenom, jednak dzieła tego nie zdążył podjąć. Zmarł nagle 29 czerwca tego samego roku w Oradei w Siedmiogrodzie. Niestety, w rezultacie akcji węgierskich protestantów, a później w czasie tureckiego najazdu w XVII w. grób W. został zniszczony. Relikwia głowy świętego przez 10 lat przechowywana była w Pułtusku, a obecnie znajduje się w Györ. Papież Celestyn III kanonizował W. w roku 1192. W Polsce do rozpowszechnienia kultu W. przyczyniły się w dużej mierze bł. ➞ Kinga i bł. Jolenta. Dzień wspomnienia, 27 czerwca, jest pamiątką przeniesienia relikwii z okazji kanonizacji. Posiadamy wiarygodne źródła do poznania życia i dzieł św. W. Jednym z podstawowych dokumentów jest powstała tuż po śmierci W. Kronika węgierska. Pamiątką po W. są dwa popiersia: św. ➞ Wojciecha i św. ➞ Wacława podarowane przez niego katedrze praskiej i przechowywane tam do dnia dzisiejszego. Do grobu św. W. pieszo pielgrzymował król Polski, Władysław Jagiełło.