piec szybowy do wytopu surówki z rud żelaza; produktami ubocznymi są: żużel i gaz wielkopiecowy; do w.p. od góry przez tzw. gardziel podaje się zmieszane w odpowiednich proporcjach rudę żelaza, koks i topniki, zaś od dołu przez rozmieszczone na obwodzie pieca dysze tłoczy się gorące powietrze; koks pełni rolę paliwa i reduktora zawartych w rudzie tlenków żelaza, topniki (albo zasadowe - wapń, dolomit, albo kwaśne - piasek kwarcowy) ułatwiają wytopienie zawartej w rudzie skały płonnej i umożliwiają oddzielenie tych zanieczyszczeń z płynnej surówki w postaci żużla; zbierającą się na dnie w.p. ciekłą surówkę oraz żużel odprowadza się co kilka godzin odrębnymi otworami spustowymi; w.p. jest urządzeniem pracującym w ruchu ciągłym; od chwili jego rozpalenia do zatrzymania (np. na czas remontu) mija zwykle kilka lat; wysokość w.p., zależna od jakości koksu, wynosi do 40 m; największe w.p. dają od 2 do 10 tys. ton surówki na dobę. W.p. przypomina swym kształtem oraz rodzajem zastosowanego procesu metalurgicznego jeden z najwcześniejszych pieców hutniczych - dymarkę, znaną w Egipcie od 3000 p.n.e.; początkowo jako paliwo i reduktor stosowano w nim węgiel drzewny, 1735 po raz pierwszy koksu użył Abraham Darby; 1828 J.B. Nilson zastosował gorący nadmuch, zaś 1857 E.A. Cowper wynalazł odpowiednie nagrzewnice powietrza.
- Pięciu Stawów, Dolina, dolina wpolskiej części...
- Herod Wielki, (ok. 73 p.n.e.- 4 p.n.e.)...
- JEZIORA WIELKIE, miejscowość w , powiat...