Pochodzenia greckiego, od słów theos (bóg) i doron (dar). Oznacza: darowany przez Boga. Polskie odpowiedniki: Bożydar, Bogdan. W Polsce imię to jest notowane już od XII wieku, również w formach Czder, Czeder, a na kresach wschodnich jako Chodor, Fiedor, Tader, Todor. ZDROBNIENIA: Ted, Teo, Teodorek, Teoś, Todek. INNE FORMY: Teodozje, Teodoryk; Fedor. OBCE FORMY: Theodore (ang.), Theodor, Theed, Theo (niem.), Thodore (fr.), Teodoro (hiszp.), Teodoro, Todaro (wł.), Teodor, Fiodor (ros.), Teodor, Theodor, Fedor (czes., słowac.), Teodor, Todor (połud.-słow). Forma żeńska: Teodora.
NAZWISKA:
Cander, Candrowicz, Ceder, Cederko, Cedro, Cedroński, Cędro, Cędrowicz, Cędrzak, Chwedko, Chwedkowski, Chwedynicz, Chwesiński, Chweścinski, Chwied, Chwiedec, Chwiedko, Chwiedor, Chwiedorowicz, Chwiedowicz, Chodkiewicz, Chodor, Chodorek, Chodorko, Chodorowicz, Chodorzec, Chodur, Chodurek, Chodurski, Chodyrewicz, Chodźko, Chudor, Czader, Czadro, Czandera, Czandryk, Czedar, Czeder, Czedro, Dodor, Dodorkiewicz, Feda, Fedak, Federowicz, Fedkiewicz, Fedkowski, Fedor, Fedorczyk, Fedorko, Fedorowicz, Fedorowski, Fedrych, Feodorski, Fedyn, Fedyszyn, Fedyn, Fedyński, Feodor, Feodorow, Feodorowicz, Fetczak, Fied, Fiedasiewicz, Fiedec, Fiederko, Fiederkowicz, Fiedko, Fiedkowicz, Fiedor, Fiedorczyk, Fiedorek, Fiedorkiewicz, Fiedorko, Fiedorowicz, Fiedur, Fiedurko, Fiedusz, Fieduszko, Fiodor, Fiodorowicz, Fodak, Fodkiewicz, Fodorowicz, Fyc, Fycek, Fycz, Fyczko, Hodor, Hodorski, Hodur, Hodurek, Hodurski, Hodrych, Hwedyk, Hwiedorowicz, Kweder, Kwederacki, Kwederowicz, Kwiedacz, Kwiedorowicz, Pidakiewicz, Pidkowicz, Pidziewicz, Pidziński, Pieda, Peidaszkiewicz, Piedka, Piedziński, Tader, Tadyr, Teodroczuk, Teodorczyk, Teodorek, Teodorowicz, Teodorski, Teodoruk, Todor, Todorek, Todorowicz, Todorowski, Todur, Tudarowski, Tudera, Tuderowicz, Tudorowicz, Tudorski.
PATRON:
Św. Teodor, żołnierz cesarza Maksymiana, zginął jako męczennik ok. 303 roku. Uważano go za patrona chroniącego przed sztormem. (Wspomnienie 7 lutego).Św. Teodor, biskup Anastazjopola, zmarł w 613 roku. (Wspomnienie 20 kwietnia).Św. Teodor z Tarsu, Grek z pochodzenia. Żył w latach 602–690. Jako biskup Canterbury, organizował administrację kościelną w Anglii. (Wspomnienie 19 września).Św. Teodor Studyta, mnich grecki (759–826). Wyróżnił się jako odnowiciel życia zakonnego na Wschodzie i obrońca czystości wiary. (Wspomnienie 11 listopada).
ZNANE POSTACIE:
Teodor Andrzej Potocki, prymas pol., 1723–38 (13 II 1664–12 XI 1738). Theodor Christian Grotthuss, niem. fizyk i chemik (20 I 1785–26 III 1822). Thodore Gricault, malarz fr. (26 IX 1791–26 I 1824). Teodor Morawski, pol. historyk, działacz polityczny (1 XI 1797–21 XI 1879). Teodor Jachimowicz, malarz pol. (ur. 1800). Józef Teodor Głębocki, pol. historyk, uczestnik powstania listopadowego (1806–1886). Pierre Étienne Thodore Rousseau, malarz fr. (15 IV 1812–22 XII 1867). Theodor Fontane, niem. powieściopisarz (30 XII 1819–20 IX 1898). Thodore Chassriau, malarz fr. (20 IX 1819–8 X 1856). Fiodor Dostojewski, pisarz ros. (11 XI 1821–9 II 1881). Teodor Tomasz Jeż, właśc. Zygmunt Miłkowski, pisarz pol. (23 III 1824–11 I 1915). Theodor Aman, rum. malarz i grafik (20 III 1831–19 VIII 1891). Teodor Rygier, pol. rzeźbiarz, autor pomnika A. Mickiewicza w Krakowie (9 XI 1841–18 XII 1913). Teodor Dunin, pol. internista, założ. Stowarzyszenia Lekarzy Polskich (1 IV 1854–16 III 1909). Teodor Jeske-Choiński, pisarz pol. (27 II 1854–14 IV 1920). Joseph Conrad, właśc. Teodor Józef Konrad Korzeniowski, pisarz ang. pochodz. pol. (3 XII 1857–3 VIII 1924). Theodore Roosevelt, prezyd. USA (27 X 1858–6 I 1919). Teodor Axentowicz, malarz pol. (13 V 1859–26 VIII 1938). Teodor Herzl, żyd. pisarz, twórca syjonizmu (2 VI 1860–3 VII 1904). Theodore Dreiser, pisarz amer. pochodz. niem. (27 VIII 1871–28 XII 1945). Fiodor Szalapin, ros. śpiewak, bas (1873–1938). Teodor Toeplitz, pol. socjalista, działacz spółdzielczy (1875–1937). Fedor von Bock, feldmarszałek niem. (3 XII 1880– V 1945). Theo van Doesburg, właśc. Christian Küpper, hol. malarz, architekt i pisarz (30 VIII 1883–7 III 1931). Theodor Heuss, pierw. prezydent RFN, 1949–59 (31 I 1884–12 XII 1963). Theodor Svedberg, chemik szw., laureat Nagrody Nobla (30 VIII 1884–25 II 1971). Franz Theodor Csokor, austr. pisarz (6 IX 1885–5 I 1969). Carl Theodor Dreyer, duń. reżyser i scenarz. filmowy (3 II 1889–20 III 1968). Teodor Marchlewski, pol. biolog genetyk (12 VII 1899–27 I 1962). Theodor Adorno, niem. folozof, socjolog, muzykolog (11 IX 1903–6 VIII 1969). Teodor Bujnicki, poeta pol. (ur. 1907). Teodor Parnicki, pisarz pol. (5 III 1908–5 XII 1988). Glenn Theodore Seaborg, amer. chemik i fizyk jądrowy (19 IV 1912–1999). Teodor Juszkiewicz, farmakolog pol. (ur. 1922). Theodoros Angelopoulos, gr. reżyser film. (ur. 1935).
BOHATEROWIE SZTUKI:
Teodor z powieści H. Walpole’a Zamczysko w Otranto. Teodor Bijakowski (Bijak) z opowiadania S. Żeromskiego Doktor Piotr. Teodor Dilbin z powieści Cz. Miłosza Dolina Issy (1955). Fiodor Ławriecki z powieści Szlacheckie gniazdo I. Turgieniewa.
W POEZJI:
Jeszcze się miejscy w puchu wylegają gapie,Rosa odwilża ziemię, jeszcze Febus chrapie:Teodor już jest u drzwi i wchodzi, i puka,Żadna mnie od wstawania nie wymówi sztuka.Adam Mickiewicz, „Jamby”
PRZYSLOWIA:
Na Teodora pełna komora.Na świętego Teodora ścigaj krupy do chałupy.(związane ze świętem 9 listopada)Każdy Teodorek ma swój wzorek.
AFORYZM:
Bije żona każdego wieczora swego pantoflarza Teodora.
TEODOR
Wielka księga imion