(Rosa)
rodzaj z rodziny różowatych, jeden z najpopularniejszych krzewów dekoracyjnych; ok. 200 gat. (wg niektórych źródeł kilka tys.); rośnie gł. na półkuli płn.; krzew wys. od 10 cm do 7 m, o pędach zwykle zaopatrzonych w kolce; liście pierzaste, piłkowane lub ząbkowane, ułożone skrętolegle; kwiaty obupłciowe, z reguły pachnące, białe, żółte, czerwone, różowe, mogą być zebrane po kilka w podbaldachy; owoc pozorny, barwy czerwonej lub pomarańczowej, otacza liczne, twarde owocki - niełupki; hodowana od starożytności jako roślina ozdobna, a także do celów kosmetycznych (z płatków otrzymywano olejek i wodę różaną); rozkwit hodowli r. nastąpił w XIX w. po sprowadzeniu z Chin dwóch odmian r. chińskiej i r. herbacianej; wyhodowanych ponad 12 tys. odmian szlachetnych; klasyfikacja odmian r. opiera się na rozmaitych kryteriach: formy wzrostu (pnące, karłowe); typu budowy kwiatów, miejsca pochodzenia (np. prowansalskie), nazwy gat. macierzystych (damasceńskie); w Polsce w stanie dzikim rośnie ok. 20 gat., m.in.: r. dzika zw. szypszyną (R. canina) - wys. do 4 m; duże kolce, hakowato zagięte; jasnoróżowe kwiaty; kwitnie maj - czerwiec; owocem - niełupki, bogate w witaminę C, E, B1, B2 i K, wykorzystywane do wyrobu wina, soków oraz jako roślina lecznicza; częsta w lasach liściastych, zaroślach, żywopłotach, używana również jako podkładka dla odmian szlachetnych; r. rdzawa (R. rubiginosa) - spotykana w całej Europie; kwiaty różowe lub czerwone; r. pomarszczona zw. fałdzistą (R. rugosa) - pochodzi z Azji płn.-wsch.; sprowadzona do Europy w połowie XIX w., odporna na suszę i mrozy, o niskich wymaganiach glebowych - szybko się zaaklimatyzowała i rozpowszechniła na całym kontynencie, stosowana do umacniania zboczy i nasypów, z płatków uzyskuje się konfitury i kisiele; do znanych odmian należą również: r. stulistna, r. francuska, r. polna, r. jabłkowa; współcześnie uprawa i hodowla r. stanowi wyspecjalizowany dział ogrodnictwa i kwiaciarstwa, corocznie otrzymuje się nowe odmiany, organizuje wystawy, na których prezentowane są najpiękniejsze okazy hodowlane; do największych eksporterów r. ciętych zalicza się Francję, Włochy, Belgię, W. Brytanię i Stany Zjednoczone.