(Bos primigenius)
wymarły gatunek z rodziny krętorogich, uważany za przodka bydła domowego; prawdopodobnie dł. ok. 3 m i wys. 2 m w kłębie; umaszczenie brunatne z jasną pręgą wzdłuż grzbietu; masywny przód; samice znacznie mniejsze od samców; duże rogi u obu płci; zamieszkiwał lasy mieszane; żywił się liśćmi, trawami, żołędziami; w okresie godowym walki samców; długość życia ok. 15 lat; opisywany już w starożytności; niegdyś w Polsce zaliczany do królewskiej zwierzyny łownej, występował gł. w borach mazowieckich; prawdopodobnie ostatni okaz został zabity 1627 w Puszczy Jaktorowskiej.