(Canis lupus)
największy przedstawiciel rodziny psowatych; zamieszkuje Amerykę Płn. (zwł. Alaskę i Kanadę), płn. i środk. Azję oraz płn. i wsch. Europę, nieliczne także w Pirenejach, Apeninach i na Bałkanach; dł. głowy i tułowia 100-150 cm, ogona 30-50 cm, wys. w kłębie ok. 80-90 cm, waga 30-70 kg; żyje średnio 12-15 lat; ubarwienie najczęściej szare lub szarobrązowe z elementami czerni na grzbiecie, sierść gęsta; ciało wydłużone o wąskiej klatce piersiowej, długich kończynach, puszystym ogonie i masywnej czaszce z długimi, grubymi kłami i silnymi łamaczami; prowadzi koczowniczy tryb życia; zimą łączy się w stada (watahy) prowadzone przez najsilniejszego samca (basiora); wiosną, gdy łatwiej jest o pokarm, watahy rozpadają się; w okresie rozrodczym żyją parami (rozmnażają się tylko osobniki najsilniejsze w stadzie); młode (4-6) rodzą się po 2-miesięcznej ciąży pod koniec III i na pocz. IV; przez ok. 6 miesięcy wymagają ochrony, którą sprawują obydwoje rodzice, dojrzewają płciowo w 2. roku życia; żywi się zwierzętami kopytnymi (jelenie, sarny, owce), często pod postacią padliny, zjada także ptaki, gryzonie, jaszczurki, owady, nawet owoce; potrafi głodować przez dłuższy okres; poluje gł. nocami długotrwale ścigając ofiarę; potrafi w ciągu jednej nocy przebiec do 160 km; tropienie zwierzyny ułatwia mu znakomity węch; w Polsce wyst. zwł. we wsch. części kraju; z powodu szkód w stadach bydła i owiec tępiony, ob. jest zwierzęciem łownym, korzystającym z okresowej ochrony.