(czynnik oporności)
pozachromosomowy element genetyczny (episom) zbudowany z DNA ( kwas dezoksyrybonukleinowy), zdolny do przenoszenia oporności (np. na leki) z jednej bakterii na drugą. Przenoszenie oporności zachodzi na drodze transdukcji lub koniugacji. C.R (podobnie jak czynnik F) umożliwia koniugację między zawierającą go bakterią i bakterią bez niego.
- czynnik F, (czynnik płciowy)
- czynnik oporności, czynnik R.
- CASTLEA CZYNNIK, czynnik wewnętrzny