wojna domowa, którą rozpoczął pucz inspirowany przez proradz. Ludowo-Demokratyczną Partię Afganistanu (1978). Po obaleniu prez., władzę objął N.M. Taraki, który rozpoczął radykalną reformę rolną oraz laicyzację oświaty, co spowodowało opór silnie tradycyjnego społ. Partyzantka afgańska uzyskała wsparcie Pakistanu iIranu, a walki frakcyjne w LDPA zakończyły się w 1979 zabójstwem Tarakiego. Jego następca, H. Amin, zamierzał rozluźnić więzi z ZSRR, co wywołało interwencję zbrojną Armii Radz., zabójstwo Amina (zastąpił go B. Karmal) oraz rozpętało krwawą wojnę lokalną. Przeciwko Armii Radz. wystąpili mudżahedini (bojownicy), którzy uzyskali poparcie innych krajów islamskich oraz USA. Działania wojenne prowadzone z wyjątkowym okrucieństwem nie przyniosły rozstrzygnięcia. Wojna wyniszczyła kraj, doprowadziła do emigracji 5 mln ludzi, przyniosła poważne konsekwencje polit.: nawrót zimnej wojny w miejsce dtente. Sankcje wobec ZSRR i straty
w ludziach wzmogły napięcie społ. i doprowadziły do wycofania się M. Gorbaczowa z polityki interwencji. Ostatnie oddziały radz. opuściły Afganistan w1989. M. Nadżibullah, który jeszcze w1987 zastąpił Babraka, deklarował brak radykalizmu w reformach, islamizację ipojednanie. W 1992 został obalony, stolicę przejęli mudżahedini, co wywołało jedynie kolejne walki. Główne koalicje walczące: obóz prez. Rabbaniego, opozycyjny - Hekmatiara oraz Islamski Ruch Afganistanu (Talibowie) - składający się ze studiujących Koran Pusztunów dążył do zjednoczenia Afganistanu na zasadach islamu, doprowadził do czasowych porozumień dwóch pozostałych koalicji. Próby rokowań nie przyniosły pojednania. W 1996 Talibowie zdobyli stolicę iopanowali 2/3 kraju, ich reżim został uznany tylko przez Pakistan, Arabię Saudyjską i Zjednoczone Emiraty Arabskie.
- wojna afgańska, konflikt zbrojny wywołany...
- zimna wojna, stan napięcia i rywalizacji...
- zimna wojna, potoczne określenie...