oficjalna kontrola wszelkich publikacji, tj. książek, gazet, audycji radiowych i telew., nagrań płytowych i wideofonicznych, przedstawień teatralnych itp., pod kątem ich zgodności z obowiązującym prawem, interesami i polityką władz państwowych oraz promowanymi wartościami (np. moralnością, obyczajowością, bezpieczeństwem). Wyróżnia się c. prewencyjną i represyjną; c. prewencyjna stosowana jest przed upowszechnieniem wypowiedzi; charakterystyczna dla państw niedemokratycznych, do-
konuje jej z reguły specjalny organ
adm., wPolsce w latach 1946-90 Główny Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Wi-dowisk; jest niezgodna ze standardami państwa demokratycznego. C. represyjna jest formą kontroli publikacji, które są w obiegu. Stosowana na wniosek osób lub organów, które uznały, że dana publikacja narusza chronione prawem interesy obywateli lub państwa (np. dotyczące obyczajowości czy obronności państwa). Organem c. represyjnej jest sąd, który może zadecydować o konfiskacie wydawnictwa lub nałożeniu kary grzywny bądź więzienia.