proces likwidacji kolonializmu w świecie, który rozpoczął się po II wojnie świat. Wojna osłabiając pozycję metropolii kolonialnych, obudziła dążenia narodowościowe, było to związane z wykorzystywaniem przez państwa walczących stron ludności kolonii do działań zbrojnych. Poparcia dla d. udzielały: ZSRR, państwa obozu socjalistycznego oraz suwerenne państwa Trzeciego Świata. Ich polityka doprowadziła do przyjęcia w 1960 przez Zgromadzenie Ogólne NZ Deklaracji o przyznaniu niepodległości krajom i narodom kolonialnym. Pierwsza faza d. lata 40. - Indie Brytyjskie, Birma, Cejlon, Holenderskie Indie Wschodnie oraz Filipiny. Następny etap - przełom lat 50. i 60. Afryka, kolonie bryt. i franc. Lawinowy przebieg d. sprawił, że rok 1960 zaczął być określany rokiem Afryki. W latach 70. doszło do wyzwolenia kolonii portug. Część państw uzyskiwała wolność w wyniku długotrwałych i krwawych walk, np. wojna Algierczyków przeciw Francji, czy konflikty zbrojne w Indochinach, szczególnie wietnamski konflikt. Procesy d. zostały wplecione w rywalizację supermocarstw. Kraje uzyskując niepodległość, często pozostawały w konflikcie z dotychczasowymi metropoliami i szukały oparcia w ZSRR, który wykorzystywał to do umacniania strefy wpływów i współzawodnictwa z USA. D. wpłynęła decydująco na zmianę polit. mapy świata po II wojnie świat. - pojawiło się ok. 100 nowych państw, a ich niezależność polit. oznaczała trudny proces budowy państwowości, niekiedy tożsamości nar., zahamowanej lub zniszczonej przez kolonizatorów. Słabość struktur, brak elit przygotowanych do kierowania krajem, naciski zewn., obudzone konflikty etniczne, rel., to przyczyny powstania totalitarnych systemów rządzenia, wojen, ruiny gosp. i neokolonializmu. Dlatego też proces wyzwalania się spod władzy metropolii i usuwania skutków podległości kolonialnej w sferze społ., gosp., polit., kult. wciąż nie jest zakończony.
- dekolonizacja, proces wyzwalania się...
- dekolonizacja, proces wyzwalania się...
- DEKOLONIZACJA, proces wyzwalania się...