proces z początku lat 90. XX w. (pierwsze N.z. w 1871). Niemcy w wyniku II wojny świat. podzielone zostały na 4 strefy okupacyjne (ZSRR, USA, W. Brytania i Francja). Ostatecznie powstały 2 państwa niem.: Republika Federalna Niemiec (RFN)
i Niemiecka Republika Demokratyczna (NRD). Ponowna jedność Niemiec w podzielonej na dwa systemy polit.-ideowe Europie, w atmosferze zimnej wojny była niemożliwa. Dopiero polityka M. Gorbaczowa, pierestrojka, dążenia do pełnej suwerenności i wolności społeczeństw Europy Środk.-Wsch., zapoczątkowane przez Polskę, dialog polit.
i rozbrojeniowy, a następnie zakończenie konfliktu Wschód-Zachód spowodowały, iż zmiana w położeniu państw niem. zaczęła być prawdopodobna. W NRD władze partyjne nie zgadzały się na reformy, wymusiły je z końcem 1989 kryzys polit., gosp. i masowe ucieczki ludności do ambasad RFN. Symboliczny przełom nastapił w 1989, gdy władze NRD zezwoliły na swobodę podróży do RFN i Berlina Zach., berliński mur przestał mieć znaczenie. Premier NRD, H. Modrow zaprezentował plan konfederacji państw niem. ze statusem neutralności; 28 XI kanclerz RFN, H. Kohl, ogłosił 10-punktowy program pełnego zjednoczenia. Rozmowy Kohla z Gorbaczowem doprowadziły do zgody ZSRR na jedność niem.
W połowie II 1990 4 mocarstwa zaakceptowały rozpoczęcie negocjacji w tej sprawie, w ramach konferencji 2+4. W III społ. NRD opowiedziało się za tymi partiami, które chciały przyłączenia kraju do RFN. Umowa z 18 V ustanawiała unię gosp., walutową, socjalną i państwową. Paryska runda 2+4 w VII 1990 objęła też kwestię układów z Polską w sprawie potwierdzenia granicy i dobrosąsiedzkich stosunków.
12 IX na ostatnim posiedzeniu w Moskwie podpisano układ o ostatecznym uregulowaniu sprawy Niemiec. Wszedł on w życie wraz z układem zjednoczeniowym RFN-NRD 3 X 1990. Mimo formalnego połączenia obu państw, proces zjednoczeniowy wciąż trwa, wsch. landy są bowiem dopiero na początku drogi do całkowi-
tego gosp., cywilizacyjnego wyrówna-
nia poziomów. Występują wyraźnie społ.
i świadomościowe różnice, co rodzi konflikty między Wessi i Ossi, jak zaczęto
nazywać mieszkańców zach. i wsch. landów.
- ZJEDNOCZENIE NIEMIEC, (hist. 2)
- zjednoczenie Niemiec, 1. dokonane przez Prusy...
- ZJEDNOCZENIE NIEMIEC, (hist. 1)