idea głosząca konieczność likwidacji lub ograniczenia wojen i zapewnienia trwałego pokoju; ruch społ.-polit. propagujący ideę p. i dążący do jej realizacji. Nie jest to konkretna doktryna polityczna, ale przekonanie, że wszystkie wojny są moralnie nie do zaakceptowania. Pogląd ten dopiero w XIX i XX w. upowszechnił się i sformalizował w postaci ruchu pokojowego, organizacji
i stowarzyszeń. Od 1901 zaczęto przyznawać Pokojową Nagrodę Nobla. Obecnie można wyróżnić kierunki p. odmienne pod względem wyznawanych zasad. P. radykalny, absolutny apeluje o całkowitą rezygnację ze stosowania jakiejkolwiek przemocy, nawet w obronie własnej. Często wynika z nakazów rel., charakterystycznych dla tzw. kościołów pokoju, np. kwakrów, mennonitów, adwentystów, Świadków Jehowy oraz dla hin-
duizmu, buddyzmu, konfucjanizmu.
W praktyce oznacza potępienie wszystkich wojen i zbrojeń, wyrażane jednak tylko w formie pokojowych apeli, marszów i w osobistej odmowie pełnienia służby wojsk. P. realistyczny, umiarkowany godzi się z faktem, iż nie jest możliwe natychmiastowe wyeliminowanie wszystkich wojen, ale zakłada konieczność stałego przeciwstawiania się im, zwalczania decyzji służących eskalacji przemocy lub wyścigowi zbrojeń. Nie jest jednolity, skupia ruchy pokojowe o różnym podłożu ideowym. Głównym obszarem aktywności jest zwalczanie broni jądrowej i innych broni masowej zagłady. Zob. też: pokój, bezpieczeństwo, wojna, polemologia, badania nad pokojem.
- pacyfizm, ruch polit. propagujący...
- PACYFIZM, pogląd potępiający...
- -industrialnych manifestowali oni poprzez mistyczno-utopijną moralistykę, pacyfizm i katastroficzny, profetyzm oraz rewol.-anarchistyczne...