umowy o stowarzyszeniu ze Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, zawierane od 1991 z krajami Europy Środkowej i Wschodniej. Mają umożliwić tym państwom uczestnictwo w procesie integracji europejskiej. Przewidują m.in. utworzenie strefy wolnego handlu dla produktów przemysłowych w okresie 10 lat, usuwają ograniczenia w wymianie towarowej szybciej ze strony Unii Europejskiej niż krajów partnerskich, tworzą podstawy pomocy finansowej i techn. w ramach funduszu Phare. Układy te zawarło 10 państw regionu: Polska i Węgry (1991), Bułgaria, Rumunia (1992), Czechy, Słowacja (1993), Litwa, Estonia, Łotwa (1995), Słowenia (1996). Stanowiły wstępny krok do złożenia wniosków o pełne członkostwo przez te kraje.
- Układy Europejskie, – inaczej umowy o stowarzyszeniu...
- EUROPEJSKI UKŁAD WALUTOWY, franc. L'Accord Monétaire...
- MAASTRICHT UKŁAD, Traktat o Unii Europejskiej...