przyrząd optyczny służący do obserwacji iwyznaczania położenia dalekich przedmiotów. L. składa się zdwóch układów optycznych: obiektywu (dającego rzeczywisty, pomniejszony iodwrócony obraz) i okularu, przez który oglądamy obraz zobiektywu jak przez lupę. L. a s t r o n o m i c z n e (refraktory, teleskopy), np. l. Galileusza il. Keplera, dają odwrócony obraz inie można nimi obserwować przedmiotów na Ziemi. W celu przystosowania l. do oglądania przedmiotów na Ziemi stosuje się dodatkową soczewkę lub układ pryzmatów, aby odwrócić obraz zobiektywu. Powiększenie lunety P wynosi: P = f1/f2, gdzie f1 if2 - ogniskowe obiektywu iokularu. Im większa będzie ogniskowa obiektywu, tym bardziej l. będzie powiększać. Jednak ze względu na trudności techniczne wytworzenia soczewek ośrednicach większych niż 1 m, współcześnie buduje się teleskopy zwierciadłowe, wktórych zamiast soczewek stosuje się zwierciadła wklęsłe. Największy teleskop tego typu ma średnicę 6 m. Obecnie buduje się teleskopy zukładem zwierciadeł ośrednicach przekraczających 10 m. Największy znich (teleskop Kecka na Hawajach) składa się z36 ściśle przylegających zwierciadeł.
luneta
Fizyka