soczewki optyczne

przyrządy służące do zmiany zbieżności wiązek światła (promieniowania elektromagnetycznego zzakresu widzialnej części jego widma). Zbudowane są zciał przezroczystych ograniczonych dwoma powierzchniami zakrzywionymi lub jedną zakrzywioną a drugą płaską. Wprzypadku najczęściej spotykanych soczewek kulistych powierzchnie zakrzywione są fragmentami sfery. Soczewki kuliste ze względu na kształt dzielimy na: dwuwypukłe, płasko-wypukłe, dwuwklęsłe, płasko-wklęsłe, wklęsło-wypukłe. Główną osią optyczną soczewki kulistej nazywa się jej oś symetrii. Na głównej osi symetrii wyróżnia się dwa punkty F zwane ogniskami, wktórych promienie równoległe do głównej osi optycznej po przejściu przez soczewkę przecinają się (ogniska rzeczywiste) lub przecinają się wtych punktach ich przedłużenia (ogniska pozorne). Odległość f ogniska od soczewki nazywamy ogniskową. Zależnie od działania na wiązkę światła soczewki dzielimy na: skupiające, czyli takie, wktórych wiązka promieniowania równoległa do osi optycznej po przejściu przez soczewkę zostaje skupiona wognisku soczewki oraz rozpraszające, czyli takie, wktórych rozbieżna wiązka promieniowania wychodząca zogniska soczewki po przejściu przez nią staje się wiązką równoległą do osi optycznej soczewki. Odwrotność ogniskowej D = 1/f nazywana jest zdolnością skupiającą soczewki, która zależy od współczynnika załamana światła n materiału, zjakiego wykonana jest soczewka, iod promieni krzywizny R₁ iR₂ ograniczających ją powierzchni

D = (n -1) ().

Za R₁ przyjmujemy promień krzywizny powierzchni soczewki znajdującej się od strony przedmiotu. Soczewki, których grubość jest mniejsza od bezwzględnej wartości R₁ iR₂, nazywa się cienkimi. Dla cienkich soczewek prawdziwe jest równanie, zwane równaniem soczewki wiążące odległość przedmiotu x iobrazu y od środka soczewki zjej ogniskową

.

Soczewki rozpraszające mają ujemną wartość ogniskowej oraz odległości obrazu. Jeżeli obraz powstaje po tej samej stronie soczewki, po której znajduje się przedmiot, odległość obrazu jest ujemna. Powiększenie soczewki M = y/x. Obrazy, które otrzymujemy za pomocą soczewek kulistych, posiadają wady, które są wynikiem wad soczewek (aberracji).

• szkło optyczne, szkło przezroczyste...
• zwierciadła optyczne, ciała o bardzo gładkiej...
• wady odwzorowań optycznych, wady obrazów wytwarzanych...