najmniejszy stan Australii; obejmuje wyspę T. u płd.-wsch. wybrzeży Australii i kilka wysp w Cieśn. Bassa (King, Flindersa, Bruny) oraz w. Macquarie na O. Indyjskim; pow. 63 326 km2 (bez wysp okolicznych); 472 tys. mieszk. (2004); gł. miasta: Hobart (siedziba władz administracyjnych) 189 tys. mieszk., Launceston, Port Arthur, Queenstown, Burnie; część płd.-zach. wyspy nie zamieszkana. Klimat morski podzwrotnikowy, wilgotny, gęsta sieć rzek (gł. Derwent, Tamar), o dużym spadku, wykorzystywanych do celów energetycznych; ok. 4000 jezior pochodzenia polodowcowego, najw. Saint Clair, Great Lake; lasy zajmują 44% pow., gł. eukaliptusowe i bukowe; osobliwością fauny drapieżny torbacz diabeł tasmański; parki nar. T. na Liście UNESCO (najw. Mt. Cradle-Lake St. Claire). Spore zasoby bogactw mineralnych; wydobycie rud miedzi, cynku, cyny, ołowiu, wolframu (na w. King), węgla kam., siarki, złota; hutnictwo aluminium i cynku, przem. chem., spoż., drzewny, papierniczy, poligraficzny, włókienniczy; eksploatacja lasów; uprawa pszenicy, jęczmienia, owsa, ziemniaków, roślin pastewnych, jabłoni i grusz, chmielu, warzyw, lawendy; hodowla bydła, owiec i trzody chlewnej; rozwinięte rybołówstwo, m.in. brunatnic, skorupiaków mor., tuńczyka, pstrągów. Wyspa zamieszkana pierwotnie przez ludność autochtoniczną (całkowicie wyniszczoną przez białych osadników w XIX w.), odkryta 1642 przez żeglarza hol. A.J. Tasmana, który nazwał ją Ziemią van Diemena, włączona do Indii Holenderskich; 1777 badana przez J. Cooka, 1798 przez G. Bassa; 1803 opanowana przez W. Brytanię, włączona do prowincji Nowa Płd. Walia; od 1825 odrębna kolonia bryt., od 1853 miejsce zsyłki skazańców bryt.; 1856 zmiana nazwy na obecną, rozległa autonomia; 1901 przystąpiła do Związku Australijskiego.
POŁUDNIOWO-WSCHODNI PRZYLĄDEK, KANGURY, ENTRECASTEAUX Antoine Raymond Joseph de Bruni d', DIABEŁ TASMAŃSKI, AUSTRALIJSKA KRAINA, MACQUARIE, FLINDERS Matthew, TASMAŃSKIE JĘZYKI, STRZELECKI, HOBART
- Tasmania, wyspa upd.-wsch. wybrzeży...
- FURNEAUX, australijska grupa ok.(...)
- Bassa, Cieśnina, szeroka cieśnina oddzielająca...