miasto w Indonezji na w. Jawa; zał. 1810 jako siedziba holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej, ob. ośr. adm. prowincji Jawa Zach.; ponad 2 mln mieszk.; włókiennictwo, elektronika, farmaceutyka; rzemiosło (wyroby z bambusa, instrumenty muzyczne); 2 uniwersytety, politechnika, ośr. badań jądrowych, muzeum geologiczne; międzynar. port lotniczy; architektura będąca połączeniem nowoczesności i stylów narodowych ("miasto-ogród"); 1955 miejsce konferencji 29 krajów Azji i Afryki, potępiającej kolonializm, formułującej 5 zasad pokojowego współistnienia ("Pańcza Sila") i stanowiącej początek ruchu państw niezaangażowanych.
PAŃCZA SILA, SUKARNO