miasto na prawach powiatu na Pogórzu Śląskim, u podnóży Beskidu Śląskiego i Beskidu Małego, nad Białą, dopływem Wisły (woj. śląskie); 177,8 tys. mieszk. (2002); rozwinięty przem. włókienniczy (drugi w kraju ośr. po Łodzi), fabryka samochodów małolitrażowych Fiat-Auto Poland, wytwórnia szybowców (po bankructwie wykupiona przez firmę niem. o podobnym profilu), produkcja maszyn włókienniczych, silników elektrycznych, akumulatorów, aparatury elektrycznej, narzędzi, odlewów żeliwnych i aluminiowych; zakłady futrzarskie, obuwnicze, mięsne, chem., produkcji wódek gatunkowych; wytwórnia filmów rysunkowych, 2 teatry (w tym lalkowy), orkiestra symfoniczna, rozgłośnie radiowe, filie Akad. Ekonomicznej w Katowicach i Politechniki Łódzkiej, liczne studia pomaturalne i szkoły średnie; siedziba diecezji bielsko-żywieckiej Kościoła Rzymskokatolickiego i diecezji cieszyńskiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego; miejsce Międzynar. Festiwalu Teatrów Lalkowych, dorocznej Wystawy Lutniczej, festiwali folklorystycznych; ośr. turystyki i sportów zimowych, stacja GOPR, punkt wypadowy wycieczek w Beskid Śląski i Beskid Mały; w pobliżu kolejka linowa na Szyndzielnię, wyciągi narciarskie na Klimczok i Dębowiec. Miasto powstałe 1951 z połączenia miast Bielsko i Biała Krakowska; Bielsko - znane od XIII w., prawa miejskie od 1306 w księstwie cieszyńskim, od 1327 pod panowaniem Czech, od 1526 Habsburgów, od 1742 w królestwie pruskim, w XV-XVI w. ośr. włókiennictwa i sukiennictwa, garncarstwa i kaflarstwa, w XIX w. przem. włókienniczy, od 1920 w granicach Polski; BiaŁa - zał. 1564 jako osada tkaczy w księstwie oświęcimskim, prawa miejskie od 1723, od 1772 w zaborze austr., w XIX w. ośr. pol. szkolnictwa, jedno z bardziej rozwiniętych miast Galicji, od 1918 w granicach Polski; po zjednoczeniu w 1951 obu miast, do B.B. przyłączono w 1969 Mikuszowice Śląskie i Mikuszowice Krakowskie. Dwa zespoły zabytkowe; w Bielsku fragmenty murów obronnych z XIV w., zamek z wieżą postawiony 1442-47, wielokrotnie przebudowywany (ob. muzeum), kościół z pocz. XVII w., kamieniczki z XVII-XIX w.; w Białej późnobarokowy kościół z 1759-65 z rokokowym wyposażeniem, kościół ewangelicki z 1882, kamienice z XIX w.
BIAŁA, BIELSKIE WOJEWÓDZTWO, KOZY, FSM, ŚLĄSKIE WOJEWÓDZTWO, SZYNDZIELNIA
- Bielsko-Biała, jechać do Bielska-Białej,...
- Bielsko-Biała, miasto wojew. wpd. Polsce...
- BIAŁY BÓR, miasto na Równinie Charzykowskiej,...