miasto na prawach powiatu w Górnośląskim Okręgu Przemysłowym (woj. śląskie); 192,6 tys. mieszk. (2002); 6 kopalń węgla kamiennego, kopalnia rud cynku i ołowiu, 2 elektrownie, 2 huty żelaza, przem. maszynowy, metalowy, gumowy, zakłady odzieżowe "Bytom", wydobycie dolomitu; węzeł kolejowy i drogowy; Opera Śląska, Śląski Teatr Tańca, chór i orkiestra kameralna, stol. diecezji katowickiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego, kilka towarzystw społ.-kulturalnych; miasto poważnie zagrożone szkodami górniczymi z powodu licznych wyrobisk z XIX i XX w. pod zabudową śródmiejską. W XII w. kasztelania, 1241 zniszczenia spowodowane najazdem Tatarów; od 1254 prawa miejskie; 1281-1335 stol. księstwa; w XIV-XVI w. ważny ośr. wydobycia ołowiu i srebra; do 1532 w rękach Piastów śląskich; od 1335 pod zwierzchnictwem Czech, następnie Habsburgów, od 1742 w Prusach; w XIX w. rozwój przem. i górnictwa, silny ośr. polskości (kilka gazet, "Sokół", Bank Polski); 1919-21 udział mieszkańców w powstaniach śląskich, siedziba Pol. Komitetu Plebiscytowego; 1922 przyznany ostatecznie Niemcom; 1923 miejsce najw. katastrofy w dziejach górnośląskiego górnictwa (145 ofiar); od 1945 w Polsce, 1946-75 siedziba powiatu. Kościół gotycki z 1253 (kilkakrotnie przebudowywany), kościół Franciszkanów z XV w., kilka kościołów z XIX w., pozostałości murów miejskich z XIII w., sporo zabudowy neoklasycystycznej z XIX w. (m.in. Opera Śląska, ratusz); cmentarz "Mater Dolorosa" zał. 1850; Muzeum Górnośląskie.
- Bytom, miasto wpd. Polsce wwoj.(...)
- BYTOM ODRZAŃSKI, miasto w Pradolinie Głogowskiej,...
- NOWY BYTOM, dzielnica ; od 1922...