miasto na skraju Pagórów Jaworznickich i Kotliny Oświęcimskiej, nad Przemszą (woj. małopolskie, powiat oświęcimski); 9,2 tys. mieszk. (2002); osada wzmiankowana 1414, 1795-1918 w zaborze austr.; 1930 T.Bata wybudował tu fabrykę butów, upaństwowioną i rozbudowaną w okresie PRL (Płd. Zakł. Skórzane); od 1969 prawa miejskie; siedziba gminy.
wieś w woj. pomorskim, powiat nowodworski.