miasto w środk.-wsch. Włoszech przy ujściu rz. Marecchia do M. Adriatyckiego; staroż. Ariminium, zał. przez Umbrów; od 268 p.n.e. kolonia rzymska; 359 n.e. miejsce soboru zwołanego przez Konstantyna II; od 538 w rękach Bizancjum; 1158-1334 komuna miejska, następnie pod rządami Malatestów; teren walk gwelfów i gibelinów, w 2. poł. XV w. ważny ośr. renesansu wł.; 1528 włączone do Państwa Kościelnego, 1860 (wraz z nim) do królestwa Włoch; 129 tys. mieszk. (2001); port handlowy (obsługujący San Marino) i rybacki, znane kąpielisko morskie; przem. maszynowy, chem., meblarski, spoż., włókienniczy; ośr. turyst.; zabytki: łuk Augusta i most Tyberiusza z I w. n.e., pozostałości amfiteatru i murów obronnych; średniowieczne pałace dell'Arengo i del Podest z XIII i XIV w.; kościół S. Francesco z XIII w. (przebudowany w XV w. na mauzoleum Malatestów wg projektu L.B. Albertiego); ratusz z XVI w; ruiny zamku Malatestów z XV w.; kościoły: S. Agostino z XIII w. i S. Maria dei Servi z XIV w.; zabytki mocno zniszczone podczas II woj. światowej.
- PELLICO, Silvio (1789-1854)
- KLEMENS XIV, właśc. Giovanni Vinzenco...
- MARINUS, święty (IVw.)