miasto powiatowe w woj. świętokrzyskim, na Przedgórzu Iłżeckim, nad Kamienną; 54,5 tys. mieszk. (2002); od XVI w. ośr. hutnictwa żelaza, rozwinięty przez zakon cystersów, którzy 1817 przejęli S. na własność; założony przez nich wcześniej (1789) "wielki piec" pracował do 1968 i został wpisany na Listę Świat. Dziedzictwa Przemysłowego; w XIX w. najw. w Królestwie Pol. ośr. przem. metalowego (3 wielkie piece uruchomione 1846, kopalnia rudy, walcownia); w okresie międzywojennym powstała tu fabryka broni (pociski artyleryjskie, działa, naboje karabinowe); podczas okupacji niem. trzy obozy pracy przymusowej (fabryka broni), getto (6 tys. Żydów), rejon silnej organizacji AK; po wojnie fabryka podzespołów do samochodów ciężarowych i autobusów Star, nadto powstała w latach 90. montownia ciągników siodłowych Renault Truck Polska, produkcja zamków Gerda, przem. meblarski, tartak, zakłady mięsne, zakład topienia bazaltu; zabytki tech. hutniczej.
- STAR, marka samochodów ciężarowych...
- HALOIZYT, , uwodniony krzemian...
- Staropolski Okręg Przemysłowy, (współczesny)