miasto powiatowe na skraju Pogórza Strzyżowskiego i Pogórza Dynowskiego, nad Wisłokiem (woj. podkarpackie); znany od XIII w., prawa miejskie w pocz. XV w.; w XVI w. produkowano tu saletrę, działały folusz, blich i prochownia; spore skupisko Żydów, pod koniec stulecia także arian, nadto osadnictwo węgierskie; w XVII w. doświadczony epidemiami i pożarami, podupadł, 1772–1918 w zaborze austr.; 1897–1975 m. powiatowe; 8,7 tys. mieszk. (2002); przem. maszynowy, meblarski, spoż., wytwórnia sprzętu turystycznego; kościół z XV-XVIII w., synagoga z XVIII w., zespół pałacowo-parkowy z XIX w., dawny dwór Dygasińskich (ob. muzeum).
wieś w woj. lubelskim, w powiecie hrubieszowskim, na obszarze Grzędy Horodelskiej, w zakolu Bugu stanowiącym najdalej na wsch. wysunięty punkt Polski; późnobarokowy pałac z 2. poł. XVIII w. nad Bugiem i park; cerkiew z 1817 przebudowana po II woj. świat.; ślady osadnictwa z okresu neolitu, epoki żelaza i wczesnego średniowiecza; osada i groby z 2500–1700 p.n.e. oraz ceramika z ornamentem sznurowym dały podstawę wyodrębnienia tzw. kultury strzyżowskiej.
STRZYŻOWSKA KULTURA, POLSKA. WARUNKI NATURALNE. POŁOŻENIE GEOGRAFICZNE- SZTWIERTNIA Jan, (ur. 1942)