miasto powiatowe w woj. małopolskim, w Beskidzie Makowskim u ujścia Stryszawki do Skawy; od XIII w. wieś, własność królewska, następnie Komorowskich (którzy wybudowali tu zamek, a 1613 osadzili zakon kanoników regularnych), Wielopolskich, Branickich, Tarnowskich; XVIII/XIX w. osada targowa; 1772-1918 w zaborze austr.; w XIX w. rozwój drobnego przem. (gł. drzewnego); prawa miejskie 1889; w czasie okupacji hitler. getto, którego mieszkańców wywieziono 1943 do obozu koncentracyjnego Auschwitz; 9,7 tys. mieszk. (2002); przem. drzewny (tartak), maszynowy, spoż.; ośr. turystyczny (1906 wytyczono pierwszy w Beskidach Zach. szlak turystyczny z S.B. przez Magurkę do Zawoi; 1907 początek turystyki narciarskiej i sportów zimowych); kościół kanoników regularnych (1613) z klasztorem i kaplicami cmentarnymi, renesansowo-manierystyczny zamek z arkadowym dziedzińcem (1554-1708), ob. siedziba Muzeum Regionalnego; barokowa karczma drewniana (2. poł. XVIII w.).
- Beskid Makowski, pasmo górskie wBeskidach...