miasto na Wysoczyźnie Białostockiej, w Puszczy Knyszyńskiej, nad Supraślą (woj. podlaskie, powiat białostocki); 4,5 tys. mieszk. (2002) przem. drzewny, rzemiosło (garncarstwo, tkactwo); ośr. turystyki i wypoczynku. Od 1498 siedziba zakonników sprowadzonych z Ławry Peczorskiej w Kijowie przez A. Chodkiewicza, którzy wybudowali tu klasztor Bazylianów; w XVII w. jeden z gł. ośrodków unickich (od 1695 drukarnia, od 1711 papiernia); w okresie zaboru pruskiego (1795-1807) siedziba biskupa unickiego; 1807 przyłączona do Rosji; 1823 odkrycie tzw. Kodeksu z Supraśla z XI w.; 1824 kasata klasztoru, zabudowania 1831 przekazano cerkwi prawosławnej; 1834 wybudowanie wielkiej manufaktury sukna (łącznie było tu 5 fabryk i farbiarnia - najw. ośr. przem. włókienniczego poza granicami Królestwa Kongresowego); od drugiej poł. XIX w. upadek znaczenia na rzecz Białegostoku. Zachowana część klasztornego zespołu pobazyliańskiego (ob. filia Muzeum Okręgowego w Białymstoku ze zbiorami sztuki sakralnej); pozostałości późnogotyckiej cerkwi; renesansowy pałac archimandrytów z poł. XVII w. (ob. szkoła); drewniana karczma z XVIII w.; secesyjny pałac Buchholtzów z XIX w. (dziś Liceum Sztuk Plastycznych), ich mauzoleum rodzinne; resztki manufaktury tkackiej i liczne domy z XIX w.; osobliwością przyrodniczą najw. w Europie i najstarsze bocianie gniazdo (wciąż "rozbudowywane").
- SUPRAŚL, (rz.)
- Knyszyńska, Puszcza, duży kompleks leśny...