miasto powiatowe w woj. podlaskim, na Równinie Augustowskiej, nad Czarną; zał. pod koniec XVII w. przez kamedułów wigierskich; prawa miejskie 1715; od 1795 w zaborze pruskim, od 1807 w Księstwie Warszawskim, od 1815 w Królestwie Polskim, od 1816 stol. woj. augustowskiego, od 1837 guberni, od 1866 m. powiatowe; położone przy trakcie warszawsko-petersburskim, rozwijały się jako ośr. administracyjny; 1899 połączenie kolejowe i rozwój przem. i rzemiosła, duże skupisko ludności żyd.; podczas okupacji hitler. 2 obozy pracy; obóz jeniecki, ok. 46 tys. ofiar; znaczący ośr. ruchu oporu; 1975–99 m. wojewódzkie; 69 tys. mieszk. (2002); przem. drzewny, spoż., odzieżowy, materiałów bud.; kościoły i cerkiew z 1. poł. XIX w., późnoklasycystyczne domy; miejsce ur. M. Konopnickiej, Muzeum Okręgowe.
SUWAŁKI
Miejscowości
HAŃCZA, CZARNA HAŃCZA, SUWALSKIE WOJEWÓDZTWO, NORYT, WIGRY