Jonasz (1904-88)
malarz i grafik, czł. i współzał. Grupy Krakowskiej; w latach przedwojennych malował w duchu kubizmu, niekiedy abstrakcji; w grafice podejmował tematykę społ.-polit.; od 1933 współpracował z awangardowym teatrem Cricot (tworząc dekoracje i groteskowe maski); za działalność komunistyczną (czł. KPP od 1926) był w 1938 więziony; w czasie II woj. świat. jego wcześniejszy dorobek artyst. został niemal całkowicie zniszczony; we Lwowie, gdzie przebywał w czasie wojny, przeżył swoją egzekucję; po 1945 stworzył własną odmianę geometrycznego malarstwa abstrakcyjnego, malował obrazy metaforyczno-symboliczne (Ptak), tworzył kolaże z kawałków zmarszczonych tkanin, siatek, szkieletów ryb, kostek ptaków o nieco surrealistycznej wymowie (Krajobraz, Ślady na pustyni, Wyniszczenia); w swym tzw. malarstwie materii doszedł w latach 70. do obrazów z pofałdowanych, jednokolorowych tkanin; nad jego powojenną twórczością silnie zaciążyły przeżycia z czasów wojny. Czł. i współzał. II Grupy Krakowskiej (od 1957), prof. krakowskiej ASP; uważany za jednego z najbardziej oryginalnych awangardowych twórców pol. 2 poł. XX w.
GRUPA KRAKOWSKA, ABSTRAKCJONIZM