1. miasto nad Tybrem w Lacjum (w środk. Włoszech), w staroż. stolica republiki i cesarstwa rzym. wg legendy zał. przez pierwszego króla Rz. Romulusa w 753 p.n.e.; najdawniejsze osadnictwo sięga IX w. p.n.e., a początki miasta datuje się na pocz. VI w. p.n.e. Rz. początkowo zamieszkiwali Latynowie, rządy wg tradycji sprawowało siedmiu królów, a trzej ostatni byli Etruskami. W 509 p.n.e. obalono monarchię i wprowadzono w Rz. republikę; 2. republika rzym. (509 - 27 p.n.e.) początkowo przechodziła konflikty wewn. ( walki plebejuszy z patrycjuszami), jednocześnie podejmując ekspansję na ziemie sąsiadów. Do 264 p.n.e. Rz. podporządkował sobie całą Italię, a po wojnach punickich już bez większych przeszkód zaczął obejmować pozostałe kraje śródziemnomorskie. Rz. w II-I w. p.n.e. wstrząsały konflikty społ. ( reformy Grakchów, powstanie Spartakusa), a ustrój republikański utrudniał zarządzanie rozległym imperium, co przyniosło w I w. p.n.e. kryzys ( triumwirat, Cezar, Antoniusz), a ostatecznie upadek republiki ( bitwa pod Akcjum, Oktawian August); 3. cesarstwo rzymskie; 4. imperium rzymskie.
Rzym
Historia