konflikt zbrojny pomiędzy Szwecją a koalicją antyszwedz. (tzw. Liga Północna), składającą się pocz. z Danii, Rosji i Saksonii; w 1715 w skład Ligi weszły jeszcze Prusy i Hanower. Sojusznikami Szwecji, angażującymi się jednak nie bezpośrednio, były: Anglia i Zjednoczone Prowincje (Holandia). Celem Ligi Północnej było dokonanie rozbioru posiadłości szwedz. nad Bałtykiem. Dania dążyła do opanowania Holsztynu, Rosja do zagarnięcia Estonii, władca Saksonii August II Mocny, będący jednocześnie królem Polski, zamierzał wcielić Inflanty z Rygą. Król prus. Fryderyk Wilhelm I dążył do odebrania Szwecji ujścia Odry ze Szczecinem. Działania rozpoczęły Saksonia i Dania. Zanim do wojny przystąpiła Rosja, młody król szwedz. Karol XII zmusił do wycofania się z wojny Danię. Po rozpoczęciu działań wojennych przez wojska cara Piotra I pod Narwą armia szwedz. dokonała desantu i po rozbicia najpierw wojsk ros. pod Narwą (30 XI 1700), a następnie wojsk saskich nad Dźwiną (19 VII 1701), wkroczyła w granice neutralnej Rzeczypospolitej. Konflikt pomiędzy dworem a opozycją w Polsce ułatwił wojskom szwedz. penetrowanie państwa. Karol XII uzyskał poparcie części pol. szlachty i doprowadził do wyboru antykróla Stanisława Leszczyńskiego. Po wkroczeniu do Saksonii zmusił Augusta II do abdykacji (24 IX 1706). W tym czasie Piotr dokonywał poważnych podbojów w Inflantach i Karelii. Wielka wyprawa Karola na Rosję zakończyła się unicestwieniem jego armii pod Połtawą (8 VI 1709). Karol znalazł schronienie w Turcji. Do Polski wrócił August II. Imperium Osmańskie przystąpiło do wojny dopiero w 1711 i mimo przewagi armia tur. nie zniszczyła wojsk Piotra I osaczonych w widłach Prutu. Wojna zmieniła swój charakter, Rosjanie podbili Finlandię i zaczęli dokonywać desantów w Szwecji właściwej. Zaniepokojona Anglia wysłała eskadrę okrętów na Bałtyk. Po ponownym przystąpieniu do wojny Danii Karol przedostał się do Szwecji i zginął w 1718 podczas oblężenia norweskiego miasta Fredrikshalden (dziś Halden). Ostatecznie wojnę zakończono pokojem w Nystad (1721). Szwecja traciła na rzecz Rosji prowincje bałtyckie odzyskując Finlandię, Prusy otrzymały Szczecin. Saksonia nie otrzymała żadnych nabytków, a neutralna Rzeczpospolita poniosła straszliwe straty materialne.
- PÓŁNOCNA WOJNA 1655-60, prowadzona przez (przez...
- AMERYKI PÓŁNOCNEJ MUZYKA, (muz. 1)
- Wielka Brytania, – Zjednoczone Królestwo...