Reklama

Wielka Brytania

– Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej (United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland), państwo w zachodniej Europie, położone na wyspach na Atlantyku. Składa się z Anglii leżącej na południu i zajmującej dwie trzecie wyspy, Szkocji na północy oraz Walii na zachodzie. Czwartą część stanowi Irlandia Północna, zajmująca północno-wschodnią część wyspy Irlandii. Ogólna pow. 244,87 tys. km2. Ludność 58 mln, przy czym 7 mln zamieszkuje stolicę – Londyn. W 80% są to Anglicy, w 9% Szkoci, 5% Walijczycy i 3% Irlandczycy z Północy. Poza tym liczbę cudzoziemców oblicza się na 2,5 mln, z czego dwie trzecie to Irlandczycy. Wśród ludności WB można też wskazać na 5,5 mln grupę obywateli określających się jako „nie biali”, a więc Afrykanów, Hindusów, Pakistańczyków, Chińczyków. WB jest monarchią konstytucyjną, dziedziczną. Głową państwa jest monarcha (obecnie Elżbieta II) nominalnie o rozległych uprawnieniach, ale w praktyce realizowanych przez premiera lub rząd. Należy też do niego władza ustawodawcza, tak jak i do dwuizbowego parlamentu – Izby Gmin i Izby Lordów. Władzę wykonawczą sprawuje rząd z premierem. WB po latach imperialnej świetności przestała odgrywać rolę najmocniejszego mocarstwa wraz z końcem II wojny światowej. Złożyło się na to wyczerpanie w obu wojnach, utrata kolonii, ale też trudności wewnętrzne, gospodarcze i narodowościowe związane z irlandzkim problemem. Kryzys ekonomiczny został przełamany za premierostwa Margaret Thatcher. Korzystne wskaźniki utrzymały się w latach 90. i WB pod rządami nowego gabinetu Partii Pracy Tony’ego Blaira zaczęła powracać do znaczącej pozycji. W tym też czasie doszło do pierwszych pozytywnych sygnałów co do Irlandii Północnej (1997–98). Jednocześnie wzmogły się dyskusje na temat reformy systemu administracyjnego i politycznego kraju. Podważane jest istnienie monarchii, ale też jedności państwa. Szkoci i Walijczycy oczekują rosnącej autonomii, na co wyrażono zgodę w 1997, może to oznaczać drogę ku federacyjnemu kształtowi państwa, by zapobiec separatyzmom i secesji. Polityka zagraniczna WB opierała się po II wojnie na tradycyjnych bliskich więziach ze Stanami Zjednoczonymi, krajami Commonwealthu (Wspólnoty Narodów), zachowaniu maksymalnie niezależnej pozycji. Była członkiem-założycielem ONZ i NATO oraz Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA), którą traktowała jako alternatywę EWG. Od 1973 została jednak członkiem Wspólnoty Europejskiej, z tym iż sceptycznie odnosi się do idei przekształcania jej w strukturę ponadpaństwową. Podjęła decyzję o pozostaniu poza unią walutową, krytycznie odnosi się do Unii Politycznej, nie uczestniczy w układzie z Schengen, podpisanie traktatu z Maastricht uzależniła od zgody na jej ograniczony udział w unii gospodarczej i polityce społecznej. Kolejne rządy podtrzymują taką linię, choć w polityce Blaira widoczne jest większe zainteresowanie współdziałaniem z resztą państw kontynentu.

Reklama

Podobne hasła:

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama