wojny Rzymu z Kartaginą w III i II w. p.n.e. o panowanie nad zach. częścią basenu M. Śródziemnego; nazwa "punickie" pochodzi od "kraju Puni" i Punijczyków, rzym. określenia Kartaginy i jej mieszkańców. I w.p. (264-241 p.n.e.) wybuchła o Sycylię i zakończyła się zajęciem przez Rzym sycylijskich posiadłości Kartaginy. II w.p. (218-202 p.n.e.) spowodowała ekspansja Kartaginy w Hiszpanii, co naruszało interesy Rzymu. Armia kartagińska dowodzona przez Hannibala odniosła szereg wspaniałych zwycięstw, zwł. w bitwie pod Kannami w pd. Italii (216 p.n.e.), w której 50 tys. Kartagińczyków wycięło niemal doszczętnie 86 tys. żołnierzy rzym. Działania wojenne toczyły się w Italii, później w Hiszpanii (gdzie zasadniczą rolę odegrał świetny wódz Publiusz Korneliusz Scypion zw. potem Afrykańskim, Starszy), a wreszcie w Afryce. Tu w 202 p.n.e. rozegrała się bitwa pod Zamą decydująca o klęsce Kartaginy, której nie pomogło nawet użycie słoni bojowych, gdyż Scypion potrafił pobić Hannibala. Na mocy umowy pokojowej Kartagina utraciła wszystkie posiadłości poza Afryką. Ponadto zakazano jej wszczynania wojen, z wyjątkiem obszarów afrykańskich po uprzedniej zgodzie Rzymu. III w.p. (149-146 p.n.e.) stanowiła rezultat zaborczej polityki rzym., czego świetnym przykładem były zakończenia przemówień Katona Starszego. Odpowiedniego pretekstu dostarczył konflikt Kartaginy z afrykańskim królestwem Numidii. Bohatersko bronioną Kartaginę zdobył po długim oblężeniu wódz rzym. Scypion Młodszy. Samą stolicę zrównano z ziemią i zaorano, a na podległym jej terytorium założono rzym. prowincję Afrykę.
- WOJNY PUNICKIE, .
- PUNICKIE WOJNY, trzy zwycięskie wojny...
- reformy Grakchów, w staroż. Rzymie reformy...