organizacja spółdzielcza, zał. 1871 w Poznaniu; do 1891 pod patronatem ks. A. Smarzewskiego; do 1910 ks. P. Wawrzyniaka; zrzeszał pol. spółdzielnie oszczędnościowo-pożyczkowe, roln.-handlowe, parcelacyjne, banki ludowe; działał w Poznańskiem i Prusach Zach.; 1885 utworzył w Poznaniu Bank Związku Spółek Zarobkowych; po 1891 rozwinął działalność w zakresie spółdzielczości kredytowej; 1913 skupiał 300 spółdzielni i 150 tys. członków.
- ZWIĄZEK SPÓŁEK ZAROBKOWYCH I GOSPODARCZYCH, najstarszy związek spółdzielni...
- WAWRZYNIAK, Piotr (1849-1910)